روانشناسی نام کتاب : نوید فرا رسیدن نیکی و خوبی نویسنده : جورج ایوانویچ گورجیف مترجم : رویا منجم و سامان سجادی انتشارات : علم / تایپیست: mahban

[mahban]

در مورد محل این نهاد ، به دنبال سبک سنگین کردن های بسیار و پس از در نظر گرفتن شرایط موجود زندگی معمولی و تسهیلات را*ب*طه متقابل با ملت های دیگر که برایم بسیار ضروری بود به این نتیجه رسیدم که روسیه که در آن زمان پرمایه بود و در آرامش و صلح به سر می برد، مکان مناسبی بود.

رسیدن به این تصمیم نهایی بلافاصله کار و بار های در جریان» خود را در کشورهای مختلف آسیایی، تعطیل کردم و با جمع آوری تمامی ثروتی که در زندگی در از خود که برای مردم مدرن به شکلی استثنایی توان فرسا ،بود انباشته بودم به قلب روسیه رفتم و در شهر مسکو مأوا گزیدم.
این دو سال پیش از به قول معروف جنگ جهانی اول روی داد.

در این کتاب کوچک، دربارۀ این نهاد که نخست در روسیه بنیاد نهادم و رویداد های نا منتظره و فاجعه آمیز جنگ جهانی که تمامی نتایج به دست آمده را نابود کرد چیز بیش تری نخواهم گفت چیزی هم در باره «وارونه شدن اوضاع یا تلاش هایی که بار ها برای سازماندهی چنین نهادی در دیگر شهر های روسیه و کشورهای دیگر پیش برده شد، نخواهم گفت، تلاش هایی که به دلایل پیامد های گوناگون جنگ هر بار فرو می ریخت و نقش بر آب می شد و در عین حال خسران های مادی و غیر مادی سهمناکی به بار می آورد؛ و درباره بنیان گذاری اساسی و موفقیت آمیز آن در فرانسه شریف که هفت سال بعد پیش آمد و بدون هیچ باز دارنده ای تا انحلال کلی آن به دنبال آن تصادف اتومبیل هستی داشت، سخنی نمی گویم.

 

[mahban]

از این رو دربارۀ این رویدادها و تمامی پیامد هایی که به دنبال داشت سخنی نمی گویم چون تا اندازه ای در کتاب سوم سلسلة دوم نوشته هایم و تا اندازه ای در نخستین کتاب نخستین سلسله به اندازه کافی در بارۀ آن ها سخن گفته ام.
از موضوعاتی که به این نهادی مربوط می شود که به دست من بنیاد نهاده شد اینک پاره هایی از «برنامۀ آن را که در روز بازگشایی این نهاد اعلام شد بازگو می کنم.

دلیل بازگویی این پاره ها این است که به طوری که دیر تر با آشنایی با زندگی مردمان اروپا به روشنی دستگیرم شد، این برنامه هر چند به شکل گسترده ای در همه جا پخش شده اما هنوز برای بیش تر مردمان اروپا ناشناخته است و اکثریت حتی فرصت نداشته اند با آن آشنا شوند زیرا به آرای من کار و انگاره هایم از همان آغاز کسانی را به خود علاقه مند کرد که به شدت در چنگال» «روان پریشی خاصی بودند که در گذشته از آن یاد کردم و از دید اطرافیانشان درگیر «مهملات گوناگونی بودند که با نام نهان گرایی»، «تئوسوفیسم»، «آنتروپوسوفیسم»، «روان کاوی» و این و آن هستی داشتند و کسانی هم که هنوز دست خوش تأثیر چنین «مهملاتی» نشده بودند وقتی متوجه می شدند که آقای فلان و فلان علاقه زیادی به این فعالیت نشان می دهد و در تماس با چیزی قرار می گرفتند که به فعالیت من مربوط می شد بی درنگ آن چیزی در روانشان شکل می گرفت که روال روان مردمی در زندگی جمعی است و نیاکانمان از مدت ها پیش آن را ثبت کرده بودند و به آن سپر تعصب و جانبداری می گفتند.

 

[mahban]

با بازگویی آن بخشی از برنامه آغاز می کنم که از جمله دیدی کلی از آموزش و پرورش در تمدن امروز به دست می دهد می گوید:
مردم امروز، به سبب شرایط کمابیش درک و دریافت نشدنی زندگی معمولی که در تمدن مدرن به شدت ریشه دوانده و گویی دیگر در زندگی روزمره گریز ناپذیر» شده، رفته رفته از آن گونه طبیعی دور شده که باید بنا به مجموع تأثيرات مكان و محیطی که در آن به دنیا آمده و بزرگ شده آن را نمایندگی می کرده و در شرایط به هنجار بدون باز دارنده های ساختگی باید مسیر قانون مند رشد و تبدیل شدن او را به آن گونۀ به هنجار نهایی نشان می داده که حتی از سن و سال آمادگی باید به آن تبدیل می شده است.

امروزه تمدن با دامنۀ بی کران گسترش تأثیرش مردم را از شرایط به هنجاری که باید در آن زندگی می کرد، ناکام کرده است.
البته درست است که تمدن مدرن افق های تازه و گسترده تری را در به قول معروف "دانش های فنی" مکانیکی و بسیاری علوم دیگر به روی مردم گشوده است و از این راه درک و دریافت دنیایی او را گسترش بخشیده اما تمدن به جای بالا بردن متوازن مردم به درجه بالا تری از رشد تنها برخی از جنبه های وجود کلی او را به بهای نابودی بخش های دیگر، تکامل بخشیده در حالی که به دلیل نبود آموزش و پرورش هماهنگ، برخی از نیرو های درون زادی مردمی به طور کامل نابود شده و به این ترتیب از برتری های طبیعی گونه اش ناکام شده است.

به گفته ای دیگر، با آموزش نا هماهنگ نسل رو به رشد این تمدن که باید بنا به عقل سلیم از هر نظر مانند مادری خوب برای مردم می بوده چیزی را که باید به او ببخشد، از او دریغ می کند و چنین می نماید که امکان تکامل پیش رونده و متوازن به گونه تازه ای را از او باز ستانده که ناگزیر باید با گذشت زمان و بنا به قاتون پیشرفت کلی مردمی، به آن تکامل می یافته است‌.

 

[mahban]

پیامد تردید نا پذیر آن که می توان به روشنی نشان داد این است که به جای گونه تحقق یافته فردی که بنا به داده های تاریخی هر کس در سده های گذشته با را*ب*طه متقابل به هنجاری که با طبیعت و محیط خود داشته، رفته رفته موجودی گشته که ریشه هایش از خاک بریده شده برای زندگی نا مناسب و با تمامی شرایط به هنجار هستی بیگانه شده یکی از زیان بار ترین نتایج آموزش یک سویه این است که درک و دریافت ها و تجلیات مردم مدرن که سرانجام در سن و سال پختگی شکل می گیرد، بیانگر آگاهانه وجودش به مثابه یک کل نیست، بلکه تنها نمایان گر نتایج بازتاب های خودکار این یا آن بخش از کلیت او است.

روان کلی مردم مدرن به سه کلیت جداگانه و به کلی خودمختار تقسیم شده که هیچ را*ب*طه ای با یکدیگر ندارند و هم از لحاظ کارکرد ها و هم تجلیاتشان از هم جدا هستند در حالی که بنا به داده های تاریخی این سه مایه در بیش تر مردمان حتی در دوران تمدن بابل كل تقسیم ناپذیری را می ساخته که همزمان خزانهٔ تمامی درک و دریافت ها و مرکز پرتو افکنی تجلیات آن ها بوده است.

 

[mahban]

به دلیل این آموزش یک سویه در مردم ،مدرن پس از رسیدن به سن و سال پختگی، این سه مایه یا مرکز به کلی خود مختار زندگی اش یعنی نخست مایه خرد ورزی، زندگی دوم مایۀ احساسی زندگی و سمم غریزه یا مرکز "متحرک اش" به جای هم جوشی به هنجار درونی برای تولید تجلیات مشترک بیرونی به ویژه به تازگی به کارکرد های بیرونی به کلی خود مختاری تبدیل شده و نه تنها روش های آموزش و پرورش این کارکرد ها بلکه همچنین کیفیت تجلیاتشان به شرایط ذهنی فردی بیرونی خاص وابسته شده است.

بنا به نتیجه گیری هایی که بر پایه آزمایش های شخص آقای گورجیف و همچنین کسانی استوار است که به شکلی گران بار دربارهٔ این پرسش به اندیشه نشسته اند هر درک و دریافت و تجلی به راستی آگاهانه مردمی می تواند تنها نتیجه کار هم زمان و هماهنگ این سه مایه یاد شده ای باشد که فردیت کلی او را می سازند و هر یک باید نقش خود را بازی کند، یعنی سهم خود را در تجربه ها داشته باشد.
دستیابی کامل به تجلی لازم و به هنجار در هر نمونه مشخص تنها با هماهنگی فعالیت هر سه مایه شدنی است.

 

[mahban]

در مردم مدرن تا اندازه ای به دلیل آموزش و پرورش نابه هنجار در سن و سال آمادگی و تا اندازه ای به سبب تأثیرات برآمده از برخی علل شرایط در کل جا افتاده زندگی مدرن کار، مراکز روانی، در جریان سن و سال مسئول، کمابیش هیچ پیوندی با هم ندارد، از همین رو، کارکرد های خرد ورزی، عاطفی و غریزی حرکتی او به صورت جزئی کامل کننده و تصحیح کننده برای هم کار نمی کنند، بلکه به عکس در جاده های متفاوتی سیر می کنند که به ندرت از روی هم می گذرند و از همین رو این امتیاز را به مردم نمی دهد که بتواند به چیزی دست یابد که در واقع باید با واژهٔ "آگاهی" که امروزه مردمان به اشتباه به کار می برند، فهمیده شود.

در نتیجه نبود فعالیت هماهنگ این سه بخش روان کلی مردمی که به شکلی جدا از هم رشد می کنند و جداگانه آموزش می بینند چنین شده که مردم مدرن سه تن متفاوت در یک تن را نمایندگی می کند؛ نخستین آن ها در انزوای کامل از بخش های دیگر می اندیشد دومی تنها احساس می کند و سومی تنها به شکلی اتوماتیک و خودکار بنا به بازتاب های جا افتاده یا تصادفی کار کرد های ارگانیک خود کار می کند.

 

[mahban]

بنا به دور اندیشی طبیعت بزرگ، وقتی این سه تن در یک تن در سن وسال مسئول، با هم در نظر گرفته شوند نمایانگر کسی اند که باید باشد مردمی بدون علامت نقل قول (گیومه) یعنی مردم واقعی.

این سه که نیت مندانه از سوی طبیعت طورى شكل داده شده اند که کل کاملی را بسازند در نتیجه عادت نکردن به موقع به فهم و دریافت و کمک متقابل به یکدیگر که برخاسته از خود مردمان و آموزش و پرورش نادرست آن ها است به آن جا می رسند که در دوره تجلیات مسئولانه مردم مدرن نه تنها کمکی به یکدیگر نمی کنند، بلکه به عکس به شکلی خودکار ناگزیر می شوند در برنامه ها و نیت های یکدیگر کار شکنی کنند؛ از این گذشته در لحظات فعالیت شدید و فشرده، هر کدام با چیرگی بر دو مرکز دیگر از قرار ارباب وضعیت می شود و به این ترتیب به شكل دروغینی مسئولیت های «من» واقعی را بر دوش می گیرد.

بازشناسی فعالیت گسسته و پرستیز مراکزی که در اصل باید روان آدمی را نمایندگی کنند و بازشناسی هم زمان نبود دریافت نظری ضرورت آموزش مناسب این بخش های جدا و به نسبت خود مختار بدون در نظر گرفتن نا آگاهی از کاربرد عملی آن باید ناگزیر به این نتیجه گیری برسد که مردم ارباب حتی خودش هم نیست.
نمی تواند ارباب خودش باشد زیرا نه تنها این مراکز را که باید با پیروی کامل از آگاهی او کار کنند کنترل نمی کند بلکه حتی نمـــی دانــد کدام مرکز چیره است.

 

[mahban]

سیستمی که در نهاد تکامل هماهنگ مردمی برای مشاهده فعالیت های روانی آدمی به کار می رفت به روشنی نشان داد که مردم مدرن هرگز به حساب خود رفتار نمی کند بلکه تنها کردار هایی را متجلی می سازد که نا آرامی های بیرونی بر انگیزاننده آن ها است.
آدم مدرن نمی اندیشد بلکه چیزی برای او می اندیشد؛ کار نمی کند بلکه چیزی از راه او کار می کند نمی آفریند، بلکه چیزی از راه او آفریده می شود او به چیزی دست نمی یابد بلکه چیزی از راه او به دست می آید.
در نوزاد این سه بخش متفاوت روان کلی مردمی را می توان با صفحات خالی گرامافون مقایسه کرد که از نخستین روز پیدایشش در این دنیا، معنا واهمیت اشیای بیرونی و دریافت ذهنی فردی معنا و اهمیت درونی آن ها، یا حس و معنای نتایج کل کردار هایی که در دنیای بیرونی و دنیای در حال شکل گیری درونی روی می دهند، روی آن ها ضبط می شود و این همه بنا به هم خوانی سرشتِ این کنش ها با سرشت آن سیستم های متمایزی که در مردم شکل می گیرند ضبط می شوند.

همه گونه نتایج کُنش های پیرامونی که در هر کدام از این «خزانه ها» ضبط می شود، بدون هیچ تغییری با همان ترتیب و توالی و با همان هم بستگی با تأثیراتی که در گذشته درک و دریافت و ضبط شده برای همیشه در آن ها باقی می مانند.

 

[mahban]

تمام تأثیراتی که روی این سه بخش به نسبت خود مختاری ضبط شده که روان کلی آدمی را می سازند دیر تر در دوره سن وسال مسئول همه گونه تداعی را با آمیزه های گوناگون تولید می کنند آن چه در مردم و گذشته از آن در تمامی شکل های بیرونی دیگر زندگی «عقل و خرد نامیده می شود چیزی نیست جز کانونمندی نتایج تأثيراتی که با کیفیت متفاوت در گذشته درک و دریافت شده و بر انگیختن و تکرار آن ها تداعی هایی متفاوتی را در موجود بر می انگیزاند.

تأثیرات ضبط شده، سه مایه یا سر چشمه دارند و پیرو سه گونه تأثيرات قانون پذیر متفاوت است.
مقوله ای از تداعی ها از تأثیراتی شکل می گیرد که بی اختیار درک و دریافت می شود و یک راست از دنیای بیرونی می آید و یا از دنیای درونی هر کس سرچشمه می گیرد و نتیجه تداعی های پایدار گذشته است که به شکلی خودکار تکرار می شود.

مقولۀ دوم از تأثیراتی شکل می گیرد که به اختیار درک و دریافت می شود و یا از جهان بیرون برخاسته و یا به یاری اندیشیدن ارادی کنش گرایانه و سنجش درستی و نادرستی واقعیت در دنیای درونی هر کس بلوری می شود.
و مقولۀ سوم تنها و تنها از روند به اصطلاح "ژرف اندیشی _ دگرگون شده" سر چشمه می گیرد یعنی از رویارویی تأثیرات هم شکل از تمامی سرچشمه هایی که دیگر جا افتاده در حالی که تماس میان مراکز درونی و جداگانۀ آن ها پیوسته نگاه داشته می شود.

 

[mahban]

به حافظه سپاردن سه مقوله متمايز تأثيرات بر شمرده در بالا در کلیت هر کس برای تجلیات بعدی روان کلی او، گوناگونی واقعی سه حالت تعیین کننده آگاهی مردمی را از جمله تأیید و کیفیت و اهمیت آن ها را تعریف می کند.
به یاری روش های نهاد تکامل هماهنگ مردمی به روشنی و بدون کم ترین تردید می توان مشخص کرد که آگاهی مردمی از سه گنجایش معین تجلی ساخته می شود و این گنجایش ها با تداعی های تأثیراتی شکل می گیرند و تعیین می شوند که از یکی از مقوله های یاد شده سرچشمه می گیرند.

یکی از سه حالت آگاهی که برای هر کس عالی ترین و خواستنی ترین به مفهوم عینی است، تنها و تنها به تداعی های تأثیرات مقولۀ سوم که در گذشته درک و دریافت شده اند متکی است.
دومین حالت آگاهی از تداعی های تأثیراتی ساخته میشود که به نظم دومی که در بالا به آن اشاره شد یعنی از تأثیراتی که به شکلی اختیاری درک و دریافت شده اند.

سومین حالت آگاهی مردمی را میتوان بدون هیچ مشکلی به گونه ای آگاهی نسبت داد که مردم مدرن با خواست خود برای تأکید بر اهمیت عظیم آن و نداشتن هیچ تردیدی به نام گذاری خود اصطلاح حالت بیداری آگاهی را برای آن به کار می برد.