فلسفی نام کتاب : دیدگاه هایی از زندگی واقعی . نویسنده : گرجیف . مترجم : رویا منجم _تایپیست : mahban

[mahban]

اگر مردم از تمامی توهماتش و تمام چیزهایی که مانع از دیدن واقعیت می شود، بی بهره شود . اگر از تمامی علاقه ها، دلواپسی ها، انتظارها و امیدهایش بی بهره شود تمامی تلاشهایش فرو می ریزد، همه چیز خالی می شود و وجودی خالی می ماند، تنی خالی که تنها به لحاظ فیزیولوژیکی زنده است. این مرگ "من" است، رگ هر چیزی که این من از آن ساخته شده است، نابودی هر چیزی است که دروغ است و از راه نادانی یا بی تجربگی انباشته شده. این همه در قالب دست مایه در او باقی می ماند، اما پیرو گزینش است. سپس مردم می تواند برای خودش دست به گزینش زند و نگذارد چیزهایی را که دیگران دوست دارند، به او تحمیل کنند. از گزینش آگاهانه بهره مند می شود. این دشوار است. نه، دشوار آن واژه نیست. واژه "نشدنی و ناممکن " هم نادرست است، زیرا در اصل شدنی و ممکن است تنها هزاران بار دشوار تر از این است که کسی با کار صادقانه میلیاردر شود.

پرسش : دو رودخانه وجود دارد - چگونه قطره ای از اولی به دومی می رود؟

پاسخ : باید بلیط بخرد. لازم است دریابد که تنها کسی می تواند این کار را کند که امکان واقعی تغییر داشته باشد. این امکان به خواست، خواستی نیرومند از گونه ای خاص، خواستن با جوهر و نه با کسیت، وابسته است. باید دریابید که راستگویی با خویش بسیار دشوار است، و مردم از دیدن راستی و درستی به شدت می ترسد.

 

[mahban]

راستگویی کار کرد وجدان است. هر کسی وجدان دارد خاصیت مودم به هنجار است. اما این کار کرد به دلیل تمدن پینه بسته و دیگر فعال نیست به جز در شرایطی خاص که تداعیها نیرومند است. در این صورت، برای مدت کوتاهی فعال است و سپس ناپدید می شود. دلیل وجود چنین لحظاتی شوکی نیرومند، اندوهی کلان، یا توهین است. در این زمانها، وجدان کسیت و جوهر را که وگرنه به کلی از هم جدا هستند، یکی می کند.

پرسش مربوط به دو رودخانه به جوهر اشاره دارد، مانند تمام چیزهای واقعی. جوهر ماندگار است؛ کسیت، آموزش و پرورش، انگاره ها، باورها - چیزهایی است که از پیرامون و محیط سرچشمه می گیرد؛ اینها را می توانید به دست بیاورید و از دست بدهید. هدف این سخنرانیها کمک به شماست تا به چیزی واقعی دست یابید. اما اینک ما نمی توانیم به شکلی گرانبار به این پرسش بپردازیم؛ نخست باید بپرسیم "چه طور می توانم خود را برای پرسیدن این پرسش آماده کنم؟" بر این گمانم که دریافت کسیت تان به اینجا رسیده که از زندگی تان به گونه ای که هست ناخرسند باشید، و به امید یافتن چیزی بهتر. اميدواريد من چیزی به شما بگویم که ندانید و نخستین گام را به شما نشان دهد.

 

[mahban]

بکوشید بفهمید که چیزی که معمولا "من" می نامید، من نیست؛ "من های زیادی وجود دارد و هر "من" آرزوی متفاوتی دارد. بکوشید درستی و نادرستی این را روشن کنید. آرزوی تغییر دارید، اما کدام بخش شما این آرزو را دارد؟ بخشهای بسیاری چیزهای زیادی می خواهند، اما تنها یک بخش واقعی است. چیزی که برایتان سودمند است این است که بکوشید با خودتان راستگو باشید. راستگویی کلیدی است که دری را می گشاید که از راه آن می توانید بخشهای جداگانه خود را ببینید، و چیز بسیار نویی را می بینید. باید به کوشش برای راستگو بودن ادامه دهید. هر روز نقابی به چهره می گذارید، و باید کم کم آن را بردارید.

اما باید نکته مهمی را دریابید. مردم نمی تواند خود را آزاد کند؛ نمی تواند تمام مدت خود را مشاهده کند؛ شاید پنج دقیقه ای بتواند این کار را کند، اما برای آنکه خود را به واقع بشناسد، باید بداند که چگونه تمام روزش را می گذراند. و دیگر آنکه مردم تنها یک توجه دارد، همیشه نمی تواند چیزهای نو را ببیند، اما گاه می تواند بر حسب تصادف یافته هایی داشته باشد و دوباره آنها را بازشناسد. این یک ویژگی است: وقتی چیزی را در خود پیدا می کنید - دوباره آن را می بیند. اما چون مردم مکانیکی است، به ندرت می تواند ناتوانی اش را ببیند. وقتی چیز تازه ای می بینید، نگاره ای از آن پیدا می کنید، و دیرتر همان را با آن تأثیر می بینید که می تواند درست یا نادرست باشد. اگر پیش از دیدن کسی در باره اش بشنوید، نگاره ای از او در ذهن می سازید و اگر خودش شباهتی با آن نگاره داشته باشد، این نگاره و نه واقعیت، عکاسی می شود. ما به ندرت چیزی را که به آن نگاه می کنیم می بینیم.

 

[mahban]

مردم کسیتی سرشار از جانبداری هاست جانبداری بر دو گونه است؛ جانبداری جوهر و جانبداری کسیت. مردم هیچ چیز نمی داند، زیر نفوذ زندگی می کند، تمام تأثیرات را می پذیرد و باور می کند، ما هیچ چیز نمی دانیم. نمی توانیم میان وقتی که کسی در باره چیزی سخن می گوید که به راستی می داند چه می گوید، و وقتی تنها حرف مفت می زند، تفکیک بگذاریم همه را باور می کنیم. ما چیزی از خودمان نداریم؛ هر چیزی را در جیب می گذاریم، مال ما نیست . و در درون هیچی نداریم.

و در جوهرمان کمابیش چیزی نداریم، زیرا از زمان نوزادی کمابیش هیچ چیز جذب نکرده ایم. جز آن که بر حسب تصادف، شاید چیزی وارد شود. در کسيت مان شاید بیست یا سی اندیشه داریم که از جایی بلند کرده ایم. فراموش می کنیم آنها را از کجا آورده ایم، اما وقتی چیزی مانند یکی از آن اندیشه ها از راه می رسد، گمان می بریم آن را می فهمیم. تنها نقشی بر مغز است. ما به راستی برده ایم و این جانبداری را در برابر جانبداری دیگری می گذاریم. جوهر، تأثیر پذیری همانندی دارد. برای نمونه ما از رنگ ها حرف زدیم و گفتیم هر کس رنگی دارد که گرامی می دارد. این جانبداری ها هم مکانیکی به دست می آیند.

 

[mahban]

خوب اکنون به پرسش می پردازم، می توانم این طوری بگویم که فرض کنید آموزگاری با شناخت و معرفت واقعی می بینید که آرزو دارد به شما کمک کند و شما هم آرزو دارید یاد بگیرید: حتی در این حالت نمی تواند به شما کمک کند. تنها زمانی می تواند این کار را کند که شما به روش درستی خواهان و آرزومند آن باشید. این باید هدف تان باشد؛ اما این هدف هم بسیار دور از دسترس است، لازم است اول ببینید چه چیز شما را به سوی آن می برد یا دست کم شما را به آن نزدیک تر می کند. هدف باید تقسیم شود. بنابراین، ما باید گنجایش آرزو کردن را به عنوان هدف داشته باشیم و این تنها برای کسی دست یافتنی است که به پوچ بودنش پی برده باشد. ما باید ارزشهایمان را از نو ارزیابی کنیم و این باید بر پایه نیاز باشد. مردم نمی تواند به تنهایی این ارزیابی دوباره را پیش ببرد من می توانم به شما پندهایی دهم، اما نمی توانم کمک تان کنم؛ نهاد هم نمی تواند کمکتان کند. تنها وقتی می تواند به شما کمک کند که در راه باشید اما شما آنجا نیستید.

نخست باید آهنگ آن کنید: آیا راه برایتان لازم است یا نه؟ چگونه یافتن آن را شروع می کنید؟ اگر جدی باشید، باید دیدگاهتان را تغییر دهید، باید دست به دامان دوستی شوید که بتواند به شما کمک کند همه می توانند کمک کنند اما دو دوست به ویژه خیلی می توانند در ارزیابی دوباره ارزشهایشان به یکدیگر کمک کنند. اینکه یک مرتبه راستگو شوید، بسیار دشوار است، اما اگر بکوشید، مرتب بهتر می شوید. وقتی بتوانید راستگو باشید، من می توانم چیزهایی را به شما نشان دهم یا کمک به دیدن آنها کنم که شما از آنها می ترسید و چیزی را که برایتان لازم و سودمند است می یابید. این ارزشها به راستی می توانند تغییر دهند. ذهن تان می تواند هر روز تغییر کند، اما جوهرتان همانی که بوده باقی می ماند.

 

[mahban]

اما در اینجا خطری نهفته. حتی این آمادگی ذهنی نتایجی به بار می آورد. گاه ممکن است کسی چیزی را با جوهرش احساس کند که برایش خیلی بد باشد یا دست کم برای آرامش ذهنی اش بد باشد. اما دیگر چیزی را مزه کرده و هر چند فراموش می کند، اما ممکن است بازگردد. اگر نیرویش زیاد باشد، تداعیهایتان مرتب شما را یاد آن می اندازد، اگر شدید باشد، آن وقت میان دو صندلی گیر می افتید، و هرگز آسوده نخواهید بود. این تنها وقتی خوب است که مردم امکان واقعی تغییر و فرصت آن را داشته باشد.

مردمان می توانند خیلی ناشاد باشند، نه ماهی و نه گوشتی و نه شاه ماهی ای. این خطری گرانبار است. پیش از آنکه به اندیشه تغییر صندلی بیفتید، عاقلانه این است که با دقت به موضوع بپردازید و نگاه خوبی به هر دو صندلی بیندازید. شاد کسی است که در صندلی معمولی خودش می نشیند. هزاران بار شادتر از کسی است که روی صندلی فرشته ها می نشیند اما بدبخت کسی است که صندلی نداشته باشد. باید تصمیم بگیرید ارزشش را دارد؟ صندلیها را مطالعه کنید و ارزشهایتان را از نو ارزیابی کنید. هدف اول این است که هر چیز دیگر را فراموش کنید با دوست تان گفت و گو کنید، صندلیها را مطالعه و معاینه کنید. اما هشدار می دهم وقتی شروع به نگاه کردن می کنید، خیلی چیزها در مورد صندلی کنونی خود می بینید که به هیچ رو خوشایند نیستند. بار دیگر، اگر با ذهن خود روشن کرده باشید که تصمیم گرفته اید با زندگی خود چه کنید، می توانم طور دیگری در این باره سخن بگویم. بکوشید خودتان را ببینید، چون خودتان را می شناسید.

باید این خطر را دریابید؛ کسی که می کوشد خودش را ببیند می تواند خیلی ناشاد شود زیرا خیلی چیزهای ناخوشایندی می بیند چیزهایی که می خواهد تغییر دهد که کاری بس دشوار است. شروع آسان است، اما زمانی که دست از صندلی تان می کشید، یافتن صندلی دیگر بسیار دشوار است، می تواند ناراحتی های زیادی را به بار آورد. همه با نیش پشیمانی آشنایی دارند. اکنون وجدان تان نسبی است، اما وقتی ارزشهایتان را تغییر دهید، باید از دروغگویی به خود دست کشید. وقتی یک چیز را ببینید، دیدن چیزهای دیگر بسیار آسان تر است، و بستن چشمها دشوارتر، باید یا از نگاه کردن دست کشید با آماده باشید که خطر کنید.

 

[mahban]

پریوره

24 مه، 1923


دو گونه مهرورزی (عشق) وجود دارد: یکی مهرورزی برده است؛ دیگری که باید با کار و زحمت به دست آید. اولی هیچ ارزشی ندارد؛ تنها دومی است که ارزشمند است، یعنی گونه ای مهرورزی که با کار و زحمت به دست می آید. این آن گونه مهرورزی است که تمام دینها از آن سخن می گویند. اگر وقتی "آن" مهرمی ورزد، مهر بورزید، به شما وابسته نیست و هیچ
ارزشی ندارد. این همان چیزی است که ما مهرورزی برده می نامیم. حتی وقتی نباید مهر بورزید، مهرمی ورزید. شرایط ناگزیرتان می کند که مکانیکی مهر بورزید. مهرورزی واقعی، مهرورزی مسیحی، دینی است؛ هیچ کس با این گونه مهرورزی به دنیا نمی آید. برای این گونه مهرورزی باید کار کرد و زحمت کشید، عده ای از بچگی آن را یاد می گیرند، عده ای تنها در سالمندی. اگر کسی مهر واقعی داشته باشد، آن را در زندگی به دست آورده است. اما فراگیری آن بسیار دشوار است، و امکان ندارد فراگیری آن را مستقیم با دیگران آغاز کرد. هر کسی احساسهای دیگری را جریحه دار می کند، ناگزیر می شوید ترمز کنید و بخت بسیار کمی برای آزمودن به شما می دهد.

مهرورزی می تواند گونه های متفاوتی داشته باشد. برای آنکه گونه ای از مهرورزی را که موضوع گفت وگو ماست، دریابید، لازم است آن را تعریف کنیم. در حال حاضر ما در باره مهر برای زندگی سخن می گوییم. هر جا که زندگی باشد . با شروع از گیاهان (چون آنها هم زندگی دارند)، جانوران و در یک گفته هر جا که زندگی باشد، مهر هم هست. هر زندگی نماینده خداوند است هر کس که بتواند نماینده را ببیند خدایی را که نمایندگی اش را کند، می بیند. هر زندگی ای به مهر حساس است. حتی چیزهای بی روح مانند گل که آگاهی ندارد می فهمد آیا به آنها مهر می ورزید یا نه حتی زندگی ناخودآگاه، به شیوه همسازی به هر کسی واکنش نشان می دهد و بنا به واکنشهای او به او پاسخ می دهد.

 

[mahban]

شما همانی را برداشت می کنید که می کارید، آن هم نه تنها به این مفهوم که اگر گندم بکارید، گندم هم برداشت می کنید. مسئله بر سر این است که چگونه آن را بکارید. می تواند به کاه تبدیل شود. مردمان متفاوت می توانند در یک زمین، یک بذر بکارند و نتایج متفاوتی به دست آید. اما اینها تنها بذرند مردم نسبت به چیزی که در او کاشته می شود بی تردید حساس تر از بذر است، جانوران نیز حساس اند، هر چند کمتر از مردم. برای نمونه، ایکس را برای مواظبت از جانوران می فرستند. بسیاری بیمار می شوند و می میرند، مرغها تخم مرغهای کمتری می گذارند و این و آن، حتی گاو اگر به او مهرنورزید، شیر کمتری می دهد. تفاوت به راستی شگفت آور است.

مردم حساس تر از گاو است، اما ناخودآگاه و بنابراین اگر نسبت به کسی احساس ناهمدلی کنید از او بیزار باشید، تنها به این دلیل است که چیزی بدی در شما کاشته است. هر کس آروز دارد مهرورزیدن به همسایه را بیاموزد باید آن را با مهرورزی به گیاهان و جانوران آغاز کند. هر آن کس که به زندگی مهرنمی ورزد به خداوند هم مهر نمی ورزد. شروع فراگیری مهرورزی با مردم ناممکن است، زیرا فرد دیگر هم مانند شماست، و واکنش نشان می دهد، اما جانور لال است و متأسفانه تسلیم می شود. برای همین است که آخرین با جانوران آسان تر است.

 

[mahban]

برای کسی که روی خودش کار می کند دریافتن این که تغییر تنها به شرطی در او رخ می دهد که نگرشش را به دنیای بیرونی تغییر دهد، بسیار است در کل نمی دانید به چه چیز باید مهرورزید و به چه چیز مهر نورزید، زیرا همه چیز نسبی است. در مورد شما، به یک چیز، هم مهر می ورزید و هم مهرنمی ورزید؛ اما چیزهایی عینی وجود دارد که ما یا باید دوست بداریم و یا باید دوست نداشته باشیم. بنابراین بارورتر و به درد خورتر این است که فراموش کنید چه چیزهایی را خوب و چه چیزهایی را بد می نامید و تنها وقتی یاد گرفته اید که خود دست به گزینش زنید، شروع به کار کنید.

حال اگر می خواهید روی خود کار کنید، باید نگرشهای گوناگونی در خود بیایید، به جز چیزهای بزرگ و روشنی که به شکل انکارناپذیری بد است لازم است به این صورت تمرین کنید: اگر گل رز دوست دارید، بکوشید آن را دوست نداشته باشد؛ اگر آن را دوست ندارید، بکوشید دوستش داشته باشید. بهترین راه برای شروع، تمرین با دنیای گیاهان است؛ از فردا بکوشید به شکلی به گیاهان نگاه کنید که تا به حال نکرده اید. هر کسی به گیاهان خاصی کشش دارد، و به گیاهان خاصی هم کشش ندارد. شاید دیگر به این نکته توجه کرده باشید. نخست باید نگاه کنید، سپس آن را جایگزین کنید و بعد توجه کنید و بکوشید بفهمید چرا این کشش یارانش وجود دارد. مطمئنم همه چیزی را احساس یا حس می کند. روندی است که در زیر خودآگاه روی می دهد و ذهن آن را نمی بیند، اما اگر شروع به نگریستن آگاهانه کنید، خیلی چیزها خواهید دید، امریکاهای زیادی را کشف می کنید. گیاهان مانند مردم روابطی میان خود دارند، و روابطی هم میان گیاهان و مردمان وجود دارد، اما هرازگاه تغییر می کنند.

تمام چیزهای زنده با هم پیوند دارند. این هر چیزی را که زنده است و زندگی می کند دربر می گیرد. همه چیز به هم وابسته است. گیاهان هم روی حال و هوای مردم اثر می گذارد و حال و هوای مردم روی حال و هوای گیاه اثر می گذارد. تا زمانی که زنده ایم دست به آزمایش می زنیم هر گل زنده ای در گلدان بنا به حال و هوایی زندگی می کند یا می میرد.

 

[mahban]

نیویورک

1 مارس 1924 (10 اسفند 1303)


پرسش: آیا اراده آزاد جایی در آموزه شما دارد؟

پاسخ: اراده آزاد کار کرد من واقعی است کارکرد کسی که ما ارباب می نامیم. کسی که ارباب دارد، اراده دارد. کسی که ارباب ندارد، اراده هم ندارد. چیزی که ما معمولا اراده می نامیم، سازگاری میان گرایش و بیزاری است. برای نمونه، ذهن چیزی می خواهد و احساس آن را نمی خواهد، اگر ذهن ثابت کند که قوی تر از احساس است، فرد از ذهنش فرمانبرداری می کند. در نمونه متضاد، از احساسها پیروی می کند. این چیزی است که در مردم معمولی "اراده آزاد" نامیده می شود. مردم معمولی یک لحظه فرمانبردار ذهنش است، لحظه دیگر فرمانبردار احساسهایش و لحظه دیگر تنش بر او فرمان می راند. اغلب اوقات از دستورهایی دنباله روی می کند که از دستگاه شکل ساز بیرون فرستاده می شود، هزاران بار بیشتر فرمانبردار مرکز *** است.
اراده آزاد واقعی تنها زمانی وجود دارد که من همیشه رهبری کند، زمانی که مردم اربابی برای تیم خود دارد. مردم معمولی اربابی ندارد؛ کالسکه پیوسته مسافرش را تغییر می دهد و هر مسافر خودش را من می نامد. با این حال، اراده آزاد یک واقعیت است و وجود دارد. اما ما به صورتی که هستیم، آن را نداریم، مردم واقعی می تواند آن را داشته باشد.

پرسش: آیا کسانی وجود دارند که اراده آزاد داشته باشند؟

پاسخ: من از بیشتر مردمان حرف می زنم. کسانی که اراده دارند - اراده دارند. به هر حال اراده آزاد، پدیده ای معمولی نیست، نمی تواند با خواستن وجود داشته باشد، نمی توان آن را از هیچ فروشگاهی خرید.

پرسش: نگرش آموزه شما به اخلاق چیست؟

پاسخ: اخلاق می تواند عینی یا ذهنی باشد. اخلاق عینی در سراسر زمین یکی است، اخلاق ذهنی فردی همه جا فرق دارد و همه آن را به شکل متفاوتی تعریف می کنند: چیزی که برای یک نفر خوب است، برای دیگری بد است و به عکس، اخلاق چوبی است که در سر دارد می توان آن را به این سو و آن سو گرداند.