روانشناسی به بچه‌ها یاد بدهید شکست ارزشمند است.

[تی ناز]

اکثر بچه‌ها از شکست می‌ترسند و طبیعی است که ما یعنی پدر و مادر و معلمین همیشه دوست داریم آن‌ها در هر کاری موفق باشند. اما چه می‌شود اگر به این نکته پی ببریم که شکست، چیز خوبی است و در واقع، گامی بنیادین در مسیر یادگیری محسوب می‌شود؟

 

[تی ناز]

شکست، جزء ضروری و لاینفک موفقیت است (نه نقطه مقابل آن). در حقیقت، هر زمان که شکست می‌خوریم، مغز ما به طرق مختلف و مهمی رشد کرده و تکامل پیدا می‌کند. وقتی بچه‌ها این مفهوم را درک کنند، اتفاقات شگفت‌انگیزی هم برای آن‌ها و هم برای ما رخ خواهد داد.

 

[تی ناز]

ریچل سیمونز، متخصص تاب‌آوری، می‌گوید: “به بزرگترین اشتباهات خود فکر کنید، احتمالا این اشتباهات بیشتر از هر موفقیتی، به شما درس شجاعت، قدرت، و خرد داده است.” به جای اینکه بگذاریم فرزندانمان از شکست هراس داشته باشند، باید کاری کنیم آن را به چشم فرصتی برای یادگیری نگاه کنند.

 

[تی ناز]

در اینجا، 7 روش برای آموزش مواجهه با موهبت شکست به شیوه‌ای ماهرانه ارائه می‌شود:

روی ذهنیت رشد تمرکز کنید
همه ما می‌دانیم که ذهنیت رشد باعث قدرت بخشیدن به کودکان شده و همچنین، نوع واکنشی که د برابر شکست از خود نشان می‌دهند را نیز تغییر می‌دهد.

 

[تی ناز]

بر اساس مطالعه‌ای که اخیرا در مجله علوم شناختی تحولی منتشر شده، کودکان دارای ذهنیت رشد نسبت به کودکانی که ذهنیت ثابت دارند، پس از هر اشتباه، پاسخ مغزی بیشتری نشان می‌دهند. همچنین احتمال اینکه این گروه از بچه‌ها، عملکر خود را بدنبال شکست قبلی بهبود بخشند بیشتر است.
شکست امری اجتناب‌ناپذیر است، اما بچه‌های دارای ذهنیت رشد با تمرکز بر روی اشتباهاتشان و نحوه برطرف کردن آن‌ها، توانستند شکست‌های خود را به تجربه‌های یادگیری مثبت بدل کنند.

 

[تی ناز]

2. بگذارید فرزندانتان شکست بخورند

تجربه شکست، منافع زیادی برای بچه‌ها دارد. همه ما این موضوع را می‌دانیم و با این حال، هنوز هم قبولش برایمان سخت است. در واقع، بسیاری از والدین فکر می‌کنند فرزندپروری خوب به معنای آن است که از رویارویی فرزندانشان با چالشهای زندگی و شکست جلوگیری کنند.

جسیکا لاهی، نویسنده و معلم، پیامدهای این نوع رویکرد والدین را با ذکر جزئیات، در کتاب خود “موهبت شکست” شرح می‌دهد. به گفته وی، تجربیات چالش‌برانگیز تنها راهی است که از طریق آن، مهارت‌های خاص مقابله و حل مساله را یاد می‌گیریم. اگر مانع رویارویی کودکان با مشقات زندگی شویم، ارتباطات مغزی کلیدی آن‌ها ایجاد نخواهد شد.

 

[تی ناز]

“اگر بگذاریم کودک با شکست‌های کوچک روبرو شود، خودش مهارت‌های مقابله و حتی اجتنا از شکست‌های بزرگ آتی را یاد می‌گیرد.”

جسیکا لاهی

سیمونز پیشنهاد می‌کند برای اینکه با ترس خود از اینکه مبادا فرزندانمان در کاری شکست بخورند، روبرو شویم، سوالات زیر را خودمان بپرسیم:

اگر الان از این مساله ترس نداشتم، چطور فرزندم را تربیت می‌کردم؟
آیا این اشتباهات، پیامدهای دائمی داشته و زندگی فرزندم را تهدید می‌کنند؟
اگر خودم را عقب بکشم و بگذارم فرزندم با این موقعیت روبرو شود، چه چیزهایی از آن خواهد آمدخت؟ به بچه‌ها فرصت شکست خوردن دهید. همراه با شکست، آن‌ها هم قویتر می‌شوند. بوقل معروف: “شکست، کشنده نیست.” (آدم و نمی‌کشه).

 

[تی ناز]

. از شکست استقبال کنید (و قدرش را بدانید)

شکست، معلمی بینظر است. پس چرا نباید هر بار که شکست می‌خوریم، آن را جشن بگیریم چراکه همه ما می‌دانیم، فرصت جدیدی پیش روی ما قرار گرفته؟

برخی راه‌های تجلیل از اشتباهات عبارتند از:

به بچه‌ها فرصت دهید تا با غرور در مورد اشتباهاتشان و چیزهایی که از آن‌ها یاد گرفته‌اند رجزخوانی کنند.
با معرفی “جمعه های ناکامی و شکست”، یک روز از هفته را به خواندن مطلب در مورد یکی از افراد مشهور که در زندگی خود با شکست مواجه شده‌اند اختصاص دهید.
هر بار که فرزندتان مرتکب اشتباهی می‌شود، بگویید “بزن قدش” و به این شکل، تشویقش کنید.
از فعالیت “نه مورد علاقه من” استفاده کنید. هر روز یکی از اشتباهات خاص فرزندتان (نه مورد علاقه شما) را که بیانگر یکی از مفاهیم مهم است شناسایی کنید. بچه‌ها می‌توانند در مورد کارهایی که در حین ارتکاب هر اشتباه، بدرستی انجام داده‌اند و روش صحیح اندیشیدن در هر خطا صحبت کنند.

 

[تی ناز]

وقتی بچه‌ها بفهمند که شکست فقط یک نقطه پرتاب به سوی موفقیت است، بجای اینکه از آن بترسند، بیشتر قدرش را خواهند دانست.

 

[تی ناز]

4. گودال یادگیری را برایشان توضیح دهید

تلوتلو خوردن یکی از مراحل اساسی در فرایند یادگیری است. مفهوم “گودال یادگیری” که توسط جیمز ناتینگهام معرفی شده است، روشی ساده و موثر برای توضیح این قاعده به بچه‌ها است.

همه ما وقتی با یک چالش روبرو می‌شویم، ناگزیر به سفر به درون گودال تردید و عدم اطمینان هستیم. افکاری مانند “من شکست خوردم”، یا “گیر افتادم” تنها نشانه‌هایی از تفکر و یادگیری عمیقتر در ما هستند.

“آیا بدون اینکه دست به تلاش بزنید، می‌توانید مفهوم “یافتم، یافتم” (که ارشمیدس پس از کشف نحوه محاسبه حجم معادل هر جسم پس از فرو بردن آن در آب فریاد زد) را بواقع درک کنید؟”