تخیلی کتاب کرگدن ها _اوژن یونسکو .داستان. تایپیست : "mahban"

[mahban]

قسمت دهم


البته بعدازظهر نمی‌شد به اداره رفت (گور پدر کارهای اداری) و می‌بایست منتظر ماند تا پلکان را تعمیر کنند.

از این فرصت استفاده کردم تا سری به ژان بزنم، بلکه با او آشتی کنم.
خوابیده بود. گفت: «حالم خیلی خوش نیست!»

«می‌دانید، ژان حق با هر دو ما بود. در شهر هم کرگدن‌های دو شاخ هست و هم کرگدن‌های یک شاخ. این‌که این‌ها از کجا آمده‌اند و آن‌ها از کجا خیلی مهم نیست.
مهم به نظر من وجود خود کرگدن است».
ژان بی‌آن‌که به من گوش بدهد تکرار می‌کرد: «حالم هیچ خوش نیست، حالم هیچ خوش نیست!»
«چه‌تان شده است؟»
«کمی تب دارم. سرم هم درد می‌کند».

در حقیقت پیشانی‌اش بود که درد می‌کرد. می‌گفت: «حتماً به جایی خورده است». اتفاقاً هم نوکِ یک دمل از بالای بینی‌اش بیرون زده بود و رنگش تیره مایل به سبز، و صدایش دورگه شده بود.

«آیا گلوتان درد می‌کند؟ شاید آنژین باشد».
نبضش را گرفتم. ضربان آن منظم بود.
«مسلماً چیز مهمی نیست.
چند روز استراحت می‌کنید و خوب می‌شوید.
آیا به پزشک مراجعه کرده‌اید؟»
پیش از رها کردن مچش، متوجه شدم که رگ‌هایش متورم و برجسته شده است.
بیشتر دقت کردم و دیدم نه‌ فقط رگ‌ها درشت شده است، بلکه پوست اطراف آن‌ها دارد به‌طور محسوس تغییرِ رنگ می‌دهد و سفت می‌شود.

در دل گفتم: «شاید وضع وخیم‌تر از آن باشد که من فکر می‌کردم».

 

[mahban]

قسمت یازدهم


بلند گفتم: «باید دکتر خبر کرد.
با صدای زمختی گفت: «توی لباس‌هام احساس ناراحتی می‌کردم. حالا تحمل پیژامه‌ام را هم ندارم».

«پوست شما مثل چرم شده است…»
سپس خیره به او نگریستم و گفتم: «خبر دارید چه به سر بوف آمده است؟ کرگدن شده است».

«خوب، که چی؟ چه عیبی دارد؟ خودمانیم، آخر کرگدن‌ها هم مخلوقاتی مثل ما هستند و مثل ما حق زندگی دارند…»
«به‌ شرطی که زندگیِ ما را تباه نکنند. آیا متوجه تفاوت طرز تفکر هستید؟»
«خیال می‌کنید طرز تفکر ما بهتر است؟»
«نه، اما ما اخلاقی خاص خودمان داریم که به نظرم با اخلاق این حیوانات ناسازگار باشد. ما فلسفه و نظام ارزش‌های والایی داریم…»

«انسانیت قدیمی شده است! شما آدمِ امّلِ احساساتیِ مضحکی هستید و مزخرف می‌گویید».

«ژانِ عزیز، شنیدن چنین حرف‌هایی از شما بعید است. مگر عقل از سرتان پریده است؟»

گویا واقعاً هم عقل از سرش پریده بود. قیافه‌اش بر اثر خشمی کورکورانه از ریخت افتاده و صدایش چنان تغییر کرده بود که من کلماتی را که از دهانش خارج می‌شد به‌زحمت می‌فهمیدم.

خواستم ادامه بدهم که: «چنین اظهاراتی از جانب شما…»

اما به من مجال نداد. رواندازش را پس زد، پیژامه‌اش را پاره کرد و لخت و عور روی تخت ایستاد (آن‌هم او که معمولاً آن‌همه عفیف و نجیب بود). سراپایش از شدت خشم سبز شده بود.

 

[mahban]

قسمت دوازدهم


دملِ پیشانی‌اش درازتر و نگاهش خیره‌تر شده بود.
گویی مرا نمی‌دید.
نه، مرا خوب می‌دید، زیرا سرش را پایین گرفت و به طرف من تاخت آورد.
فقط فرصت کردم جستی بزنم و کنار بکشم، وگرنه به دیوار میخ‌کوب شده بودم.
فریاد زدم: «شما کرگدن هستید!»

و درحالی‌که به‌سوی در می‌شتافتم توانستم این چند کلمه را هم تشخیص بدهم: «تو را لگدکوب می‌کنم! تو را لگدکوب می‌کنم!»

از پله‌های عمارت چهارتا چهارتا پایین دویدم درحالی‌که دیوارها از ضربه‌های شاخ به لرزه درآمده بود و غرش‌های وحشتناک و خشم‌آلود به گوشم می‌رسید.
به اجاره‌نشین‌ها که مات و مبهوت لای در خانه‌هایشان را رو به پلکان باز کرده بودند و دویدنِ مرا تماشا می‌کردند فریادزنان گفتم: «پلیس را خبر کنید! پلیس را خبر کنید! یک کرگدن توی عمارت است!»

وقتی که به طبقه همکف رسیدم با زحمت بسیار توانستم خودم را از حمله کرگدنی که از اتاق سرایدار خارج شده بود و به طرف من کوس می‌بست نجات بدهم، تا بالاخره از پا و از‌نفس افتاده، خیسِ عرق خود را به خیابان رساندم.

خوشبختانه گوشه پیاده‌رو نیمکتی بود و من روی آن نشستم. هنوز نفسم جا نیامده بود که ناگهان گله‌ای کرگدن دیدم که شتابان از خیابان پایین می‌آمدند و تازان به من نزدیک می‌شدند.
کاش دست‌کم از وسط خیابان می‌رفتند. اما نه.
عده آنها به قدری بود که نمی‌توانستند در سواره‌رو بگنجند و به پیاده‌رو تج*وز می‌کردند.
از نیمکت برجستم و خودم را به دیواری چسباندم. کرگدن‌ها نفیرزنان و غرش‌کنان در حالی که بوی فحل و چرم می‌دادند از کنار من گذشتند و مرا در ابری از غبار گرفتند.
وقتی که دور شدند دیگر نتوانستم روی نیمکت بنشینم.

نیمکت را خرد کرده بودند، و لاشه آن پاره‌پاره بر سنگ‌فرش افتاده بود.

 

[mahban]

قسمت سیزدهم


از زیرِ این‌همه هیجان نتوانستم کمر راست کنم و ناچار چند روزی در خانه افتادم.

دیزی به دیدنم می‌آمد و تحولاتی را که رخ می‌داد برایم نقل می‌کرد.
اول رئیسِ اداره کرگدن شده بود.
بوتار از عمل او سخت برآشفته بود، اما خودش هم بیست‌وچهار ساعت بعد کرگدن شده بود.

آخرین کلمات انسانی‌اش این بود: «باید همرنگ جماعت شد».
از تغییر وضع بوتار، با وجود ظاهر محکمش، تعجب نکردم.
آن‌چه باعث تعجبم شد تغییر حال رئیس بود.
البته دگرگونی او غیرارادی بود، اما به نیروی مقاومت او امید بیشتری می‌رفت.

دیزی به یاد می‌آورد که در روز ظهور بوف به صورتِ کرگدن، به رئیس تذکر داده بود که دست‌هایش زبر شده است و این تذکر در رئیس تأثیر بسیار کرده بود.
البته به روی خود نیاورده بود، اما معلوم بود که عمیقاً متأثر شده است.
«اگر من خشونت کمتری نشان می‌دادم، اگر من این نکته را با مدارای بیشتری به او می‌گفتم شاید این اتفاق نمی‌افتاد».

ماجران ژان را برای او شرح دادم و گفتم: «من هم متأسفم که چرا با ژان نرم‌تر تا نکردم.
حق بود که دوستی و تفاهم بیشتری نشان بدهم».
دیزی به من خبر داد که دودار هم تغییر شکل داده است.
و نیز یکی از پسرعموهای خودش را که من نمی‌شناختم.
اشخاص دیگری هم، از دوستان مشترک یا از ناآشنایان، تغییر کرده بودند.
دیزی گفت: «عده‌شان زیاد است. شاید هم یک‌چهارم جمعیت شهر باشند».
«با این همه هنوز دراقلیت‌اند».
دیزی آهی کشید و گفت: «با این ترتیب که پیش می‌رود زیاد طول نخواهد کشید!»
«افسوس که همین‌طور است! و کارآیی بیشتری هم دارند».

 

[mahban]

قسمت چهاردهم



وجود گله‌های کرگدن که در معابر شهر می‌تاختند امری عادی بود که دیگر باعث تعجب کسی نمی‌شد.
رهگذران از سر راه آن‌ها کنار می‌کشیدند و سپس گردش خود را از سر می‌گرفتند یا دنبال کارهایشان می‌رفتند، گویی که هیچ خبری نشده است.
من بیهوده فریاد می کشیدم: «مگر می‌شود کرگدن بود؟ قابل تصور نیست!»

از حیاط‌ها، از خانه‌ها، حتی از پنجره‌ها دسته‌دسته کرگدن بیرون می‌آمد و به جمع دیگر کرگدن‌ها می‌پیوست.
زمانی رسید که اولیای امور خواستند آن‌ها را در محوطه‌های وسیعی اسکان دهند.
اما جمعیت حمایت حیوانات، بنا بر دلایل انسانی، با این کار مخالفت کرد.

از طرف دیگر، هر کس در جمع کرگدن‌ها خویش نزدیکی، دوستی ، آشنایی داشت و همین امر، بنا بر دلایل روشن، اجرای طرح را ناممکن می‌ساخت.
ناچار آن را به دست فراموشی سپردند.

وضع وخیم‌تر شد و این قابل پیش‌بینی بود.
مثلاً روزی یک هنگ کرگدن، پس‌ از این‌که دیوارهای پادگان را خراب کردند، از آن‌جا بیرون آمدند و با طبل و دهل به خیابان‌ها ریختند.

در وزارت آمار، آمارگران آمارگیری می‌کردند.
سرشماری حیوانات، محاسبات تقریبی افزایش روزانه عده آنها، درصد تک شاخ‌ها و دو شاخ‌ها… چه فرصت مناسبی برای بحث‌های فاضلانه! چندی نگذشت که آمارگیران نیز یک‌یک به گروه کرگدن‌ها پیوستند.
تک‌وتوکی که مانده بودند حقوق سرسام‌آوری می‌گرفتند.

یک روز از بالکن خانه‌ام کرگدنی دیدم که غران و تازان لابد به استقبال رفقایش می‌رفت و یک کلاه حصیری بر تارک شاخ خود افراشته داشت.
بی‌اختیار گفتم: «این همان مرد منطقی است! یعنی او هم؟ آخر چطور ممکن است؟»

درست در همین لحظه دیزی از در درآمد. به او گفتم: «مرد منطقی هم کرگدن شده است!»
خودش می‌دانست.
لحظه‌ای پیش او را در خیابان دیده بود. دیزی سبدی آذوقه با خود داشت. به من پیشنهاد کرد:
«می‌خواهید با هم ناهار بخوریم؟ راستش خیلی زحمت کشیدم تا مقداری خوراکی گیر آوردم.
دکان‌ها را غارت کرده‌اند. آنها همه چیز را می‌بلعند. خیلی از دکان‌ها را بسته‌اند و روی در نوشته‌اند به علت تحول تعطیل است».

 

[mahban]

قسمت پانزدهم


«دیزی، من شما را دوست دارم، دیگر از پیش من نروید».

«عزیزم، پنجره را ببند.
خیلی سروصدا می‌کنند و گرد و خاک‌شان تا این‌جا می‌رسد».
«تا وقتی که ما با هم باشیم من از هیچ‌چیز نمی‌ترسم و هر اتفاقی بیفتد برایم بی‌اهمیت است».

سپس پنجره را بستم و گفتم:
«فکر نمی‌کردم که دیگر بتوانم عاشق زنی بشوم».
او را تنگ در آغوش فشردم. محبت مرا به گرمی پاسخ داد.
گفتم: «چقدر دلم می‌خواهد شما را خوشبخت کنم! آیا می‌توانید با من خوشبخت باشید؟»
«چرا نتوانم؟ شما ادعا می‌کنید که از هیچ‌چیز نمی‌ترسید و حال آن‌که از همه‌چیز ترس دارید! چه بر سر ما خواهد آمد؟»

ل*ب‌هایش را با شوری که دیگر در خود سراغ نداشتم بوسیدم، شوری تند و دردناک، و پچ‌پچ‌کنان گفتم: «عزیز دلم، شادیِ زندگی‌ام!»
زنگ تلفن خلوت ما را برهم زد.
دیزی از آغوش من بیرون آمد، پای تلفن رفت، گوشی را برداشت.
فریادی کشید: «بیا گوش کن…»
گوشی را به گوش گذاشتم. صدای غرش‌های وحشتناک شنیده می‌شد .

 

[mahban]

قسمت شانزدهم


«حالا دیگر سربه‌سر ما می‌گذارند!»
دیزی هراسان پرسید: «چه خبر شده است؟»

رادیو را گرفتیم تا اخبار را بشنویم. باز هم صدای غرش‌های کرگدن بود که به گوش می‌رسید. دیزی می‌لرزید. گفتم: «آرام باش، آرام باش!»
وحشت‌زده فریاد زد: «آن‌ها تأسیسات رادیو را تصرف کرده‌اند».
من که خودم هردم آشفته‌تر می‌شدم تکرار می‌کردم: «آرام باش! آرام باش!»

فردا در خیابان‌ها کرگدن بود که از همه‌سو می‌دوید.
می‌شد ساعت‌ها تماشا کرد و مطمئن بود که احتمال دیدن حتی یک موجود بشری در میان نیست.
خانه ما زیر سُمِ همسایه‌های ستبر‌پوست‌مان می‌لرزید.
دیزی گفت: «هر چه باداباد! چه می‌شود کرد؟»

«همه دیوانه شده‌اند. دنیا مریض است».
«ما که نمی‌توانیم آن را معالجه کنیم».
«دیگر حرف هیچ‌کس را نمی‌شود فهمید. آیا تو می‌فهمی چه می‌گویند؟»
«باید سعی کنیم ذهنیات‌شان را تعبیر کنیم و زبان‌شان را یاد بگیریم».
«آنها زبان ندارند».
«تو چه می‌دانی؟»
«گوش کن، دیزی، ما بچه‌دار می‌شویم و بچه‌های ما هم بچه‌دار می‌شوند. البته خیلی خیلی طول خواهد کشید، اما ما دونفره می‌توانیم جامعه بشری را از نو بسازیم. اگر کمی همت کنیم…»
«من نمی‌خواهم بچه‌دار شوم».
«پس چه‌طور می‌خواهی دنیا را نجات بدهی؟»
«اصلا شاید خود ما را باید نجات داد. شاید غیرِ طبیعی خود ما باشیم. مگر از نوع ما دیگر کسی را می‌بینی؟»
«دیزی، من حاضر نیستم چنین حرف‌هایی از تو بشنوم».
نومیدانه به او نگریستم.
«حق با ماست، دیزی. من مطمئنم».
«چه ادعایی! دلیل مطلق وجود ندارد. حق با دنیاست، نه با من و تو».
«چرا، دیزی. حق با من است.
دلیلش هم این‌که تو حرف مرا می‌فهمی و من تو را آن‌قدر که مردی بتواند زنی را دوست داشته باشد دوست دارم».

 

[mahban]

قسمت هفدهم



«من کمی شرم دارم از آن‌چه تو اسمش را عشق می‌گذاری.
عشق یک چیزِ مرضی است… و با این نیروی فوق‌العاده‌ که از این موجوداتِ اطرافِ ما برمی‌خیزد قابلِ قیاس نیست».

من که چنته استدلالم ته کشیده بود کشیده‌ای به او زدم و گفتم:
«نیرو می‌خواهی؟ این هم نیرو!»
و بعد درحالی‌که او گریه می‌کرد گفتم: «من از مبارزه دست نخواهم کشید. من میدان را خالی نخواهم کرد».

دیزی از جا برخاست و بازوهای خوش بویش را به گردن من انداخت: «من هم تا آخرین نفس همراه تو مقاومت خواهم کرد».
نتوانست به قولش وفا کند.
افسرده شده بود و روزبه‌روز تحلیل می‌رفت.
یک روز صبح که بیدار شدم جایش را در رختخواب خالی دیدم.
بی‌ آن‌که کلمه‌ای برایم بنویسد از پیش من رفته بود.
وضع برای من، به واقع کلمه، تحمل‌ناپذیر شد.
تقصیر خودم بود که دیزی رفته بود. چه بلایی به سرش آمده بود؟
باز هم بارِ یک گناهِ دیگر بر دوشم. هیچ‌کس نبود تا برای بازیافتن او کمکم کند. بدترین مصیبت‌ها در نظرم مجسم می‌شد و خود را مسئول می‌دانستم.

و از همه سو، غرش آن‌ها، تاخت‌وتاز آن‌ها، گردوخاک آن‌ها بود. بیهوده می‌کوشیدم تا به اتاقم پناه ببرم و پنبه درگوشم بگذارم. شب‌ آن‌ها را در خواب می‌دیدم.

« هیچ چاره‌ای نیست جز این‌که آن‌ها را متقاعد کنم.» ولی به چه چیز؟ تحول که برگشت‌پذیر نیست. و برای متقاعد کردن آن‌ها باید با آن‌ها حرف زد.
برای این‌که آن‌ها زبان مرا (که خودم هم داشتم فراموش می‌کردم) دوباره بیاموزند اول می‌بایست من زبان آن‌ها را بیاموزم. من غرشی را از غرش دیگر و کرگدنی را از کرگدن دیگر تمیز نمی‌دادم.

یک روز که در آیینه نگاه می‌کردم دیدم چهره‌ام دراز و زشت شده است. احتیاج به یک و بلکه دو شاخ داشتم تا بتوانم به قیافه وارفته‌ام سروصورتی بدهم. و نکند که به قول دیزی اصلاً حق با آن‌ها باشد؟ من از قافله عقب افتاده بودم و زیر پایم خالی شده بود.

 

[mahban]

قسمت هجدهم


پی بردم که غرش‌های آن‌ها گرچه اندکی خشن است، خالی از لطف و جاذبه هم نیست.
تا هنوز وقت نگذشته بود می‌بایست این نکته را در نظر بگیرم. سعی کردم که غرشی برآورم، اما صدایم چه ضعیف بود و فاقد صلابت! چون سعیِ بیشتری می‌کردم فقط به زوزه کشیدن می‌افتادم. زوزه کشیدن غیر از غریدن است.

بدیهی است که آدم نباید همیشه دنباله‌رو جریانات باشد و باید تازگی و اصالت خود را حفظ کند.
با این حال، هر چیز برای خود جایی دارد. البته باید غیر از دیگران بود… اما با دیگران هم باید بود. من دیگر مشابهتی با هیچ‌کس و هیچ‌چیز نداشتم جز با عکس‌های کهنه قدیمی که دیگر با زنده‌ها مناسبتی نداشتند.

هر روز صبح دست‌هایم را نگاه می‌کردم به امید این‌که شاید پوست آن‌ها در خواب سفت شده باشد.
اما پوست آن‌ها شل بود.
تنم را که بیش از اندازه سفید بود و پاهای پر مویم را تماشا می‌کردم.
ای کاش که آن پوستِ سفت و آن رنگِ یشمیِ فاخر و آن برهنگیِ شایسته و بی‌موی آن‌ها را من هم می‌داشتم!

روزبه‌روز وجدانم شرمنده‌تر و معذب‌تر می‌شد.
خودم را عفریتی می‌دیدم! افسوس! من هرگز کرگدن نخواهم شد. من دیگر نمی‌توانستم عوض بشوم.

دیگر جرئت نکردم به خودم نگاه کنم. از خودم شرم داشتم. و با این همه، نمی‌توانستم. نه، نمی‌توانستم.


پایان .......