روانشناسی تروما در کودکان چیست و چطور ایجاد می‌شود؟

[تی ناز]

یادآورنده‌های تروما
تجربیات آسیب‌زا می‌تواند زنجیره‌ای از تغییرات را در زندگی کودکان ایجاد کند که می‌توانند چالش‌برانگیز و دشوار باشند. اینها می‌تواند شامل تغییر در محل زندگی، محل تحصیل، کسانی که با آنها زندگی می‌کنند و برنامه‌های روزمرهٔ آنها باشد. آنها ممکن است با آسیب یا ناتوانی خود یا اطرافیانشان در اثر تروما زندگی کنند.

 

[تی ناز]

تجربیات آسیب‌زا میراثی از یادآوری‌ها را به جا می‌گذارد که ممکن است سال‌ها باقی بماند. این یادآوری‌ها با جنبه‌هایی از تجربهٔ آسیب‌زا، شرایط آن و پیامدهای آن مرتبط هستند. افراد، مکان‌ها، چیزها، موقعیت‌ها، سالگردها یا احساساتی مانند ترس یا غم دوباره ممکن است خاطره آن تجربیات را برای بچه‌ها زنده کند. واکنش‌های فیزیکی، به عنوان مثال، افزایش ضربان قلب یا حس‌‌های بدنی نیز می‌تواند به عنوان عامل یادآورنده عمل کند. شناسایی پاسخ کودکان به یادآوری‌های تروما و فقدان ابزار مهمی برای درک این موضوع است که چگونه و چرا پریشانی، رفتار و عملکرد کودکان اغلب در نوسان است. عوامل یادآورندهٔ تروما و فقدان می‌تواند در خانواده‌، در میان دوستان، در مدرسه و در جامعه طنین‌انداز و تکرار شود، به گونه‌ای که بر توانایی کودکان، خانواده‌ها و جوامع برای بهبود به شدت تأثیر بگذارد. پرداختن به یادآورنده‌های تروما و فقدان برای افزایش سازگاری و تطبیق ادامه‌دار بسیار مهم است.

 

[تی ناز]

تجربهٔ تروما در دوران کودکی می‌تواند باعث اثرهای شدید و طولانی‌مدت شود. اگر ترومای دوران کودکی برطرف نشود، احساس ترس و بی‌پناهی با شخص تا بزرگسالی خواهد آمد و زمینه‌ای برای مشکلات بیشتر خواهد شد. اما با این وجود که تروما ممکن است سال‌ها قبل در کودکی ما رخ داده باشد، راه‌هایی برای غلبه بر درد و اعتماد و تکیه‌ٔ دوباره به دیگران و بازیابی توان متعادل کردن احساسات وجود دارد.

 

[تی ناز]

کمک به درمان تروما در کودک
برای کمک به کودک درگیر با تروما بسیار مهم است که با او ارتباط برقرار کنید و به او اطمینان خاطر دهید که احساس ترس یا ناراحتی بسیار طبیعی است. کودک شما برای یافتن سرنخ‌هایی در مورد چگونگی پاسخ و برخورد با تروما به شما نگاه می‌کند، بنابراین بگذارید متوجه شود که شما با علائم و مشکلات خود به شیوه‌ٔ مثبتی برخورد می‌کنید. اما چگونه و چطور به کودکان دچار تروما کمک کنیم تا این اتفاق را به بهترین شکل پشت سر بگذارند؟ راهکارهای زیر را در نظر داشته باشید:

 

[تی ناز]

به حرف‌هایش گوش دهید: اجازه دهید کودکتان در مورد تجربه‌ها، افکار و احساسات خودش صحبت کند، حتی در مورد آنهایی که خیلی سخت و دشوار هستند.

روتین کودکتان را حفظ کنید: روتین زندگی کودک را رعایت کنید. زمان‌های ثابت وعده‌های غذایی، خواب و تمام کارهای قبلی زندگی‌اش را رعایت کنید. برخی از کودکان در واکنش به تروما به سختی به خواب می‌روند، گروهی دیگر از کودکان مکرراً از خواب بیدار می‌شوند یا خواب‌های بد می‌بینند. یک عروسک یا حتی یک چراغ‌قوه به کودک بدهید تا با خودش به رختخواب ببرد. سعی کنید هنگام غروب وقت زیادی را با کودک خود داشته باشید و زمانی را به انجام فعالیت‌های مختلف و کتاب خواندن بگذرانید.

 

[تی ناز]

با فرزندتان حرف بزنید: بسیاری از والدین، کودکان را از صحبت‌های بزرگسالان در مورد تجربه‌های ناراحت‌کننده و احساسات دشوار کنار می‌گذارند و دور نگه می‌دارند. با انجام این کار، والدین فکر می‌کنند که از فرزندان خود حفاظت می‌کنند اما کودکان خیلی بیشتر از آن چیزی که ما از آن آگاه هستیم احساس می‌کنند و به خصوص وقتی چیزی از آنها مخفی نگه داشته شود، کنجکاو و نگران می‌شوند. بنابراین بهتر است با کودکان در مورد تجربه‌ها و احساسات جدید پیش‌آمدهٔ مشترک برای خودتان و آنها صحبت کنید.

با کودک بازی کنید: بسیاری از کودکان تجربه‌ها و اتفاقات ناراحت‌کننده را با بازی کردن از سر می‌گذرانند و مدیریت می‌کنند.

 

[تی ناز]

انتظار پسرفت را داشته باشید: بسیاری از کودکان برای این‌که احساس امنیت کنند باید به یک مرحله قبل از واقعه بازگردند. یک کودک کوچک و خردسال‌تر ممکن است رختخواب خود را خیس کند و کودک بزرگ‌تر ممکن است احساس تنهایی کند. دربارهٔ شب‌ادراری در کودکان بیشتر و کامل بدانید.

صبور باشید: کودکان ممکن است نیاز داشته باشند بارها و بارها در مورد یک چیز صحبت کنند. پس تا جای ممکن صبور بمانید. اگر دیگر نمی‌توانید این وضع را تحمل کنید، از افراد خانواده و دوستانتان کمک بگیرید.

 

[تی ناز]

احساساتش را بشناسید: فکر کردن به این‌که بروز یک واقعه تقصیر آنهاست هم یکی از رفتارهای بچه‌ها در واکنش به تروماست. کودکان کوچک‌تر از هفت یا هشت سال در صورت وقوع یک اتفاق بد ممکن است فکر کنند که خودشان مقصر آن هستند. پس به کودک خود اطمینان دهید که او دلیل بروز این واقعه نیست.

از یک فرد آگاه کمک بگیرید: اگر مسائل بیش از حد دشوار شده‌اند یا صدمات روحی در حال بدتر شدن هستند، با مددکار کودکان یا جوانان، مربی و معلم‌های دلسوز و دانا، یک درمانگر آگاه کودکان یا راهنما و مشاور خانواده تماس بگیرید.