روانشناسی نورفیدبک چیست؟

[IVI]

نوروفیدبک چیست ؟​

در حقیقت، نوروفیدبک راهی برای آموزش دادن به فعالیت مغز است و برای مغز به منزله یک بازخورد (بیوفیدبک) است. برای درک نوروفیدبک تراپی، ابتدا لازم است اطلاعات مختصری درباره امواج مغزی داشته باشیم.

امواج مغزی، پالس های الکتریکی هستند که در حین برقراری ارتباط بین سلولهای مغز شما با یکدیگر، تولید می شوند. امواج مغزی درباره چگونگی احساسات، اعمال و عادات آموخته شده شما، و نیز در مورد سطح استرس، خلق و خوی پایه و عملکرد کلی مغز شما اطلاعات زیادی فراهم می کنند.

 

[IVI]

نوروفیدبک برای درمان چه بیماری هایی کاربرد دارد؟​

نوروفیدبک برای درمان بیماریهای مختلفی بکار می رود. معمولا این روش درمان وقتی استفاده میشود که نمیخواهیم به بیمار دارو دهیم (مثلا بخاطر عوارض دارو) و یا بیمار از مصرف دارو نتیجه نگرفته است (یعنی جزو موارد مقاوم به دارو است). در بعضی افراد هم از نوروفیدبک استفاده میکنیم تا نیاز به مصرف دارو کم شود و بتوانیم بتدریج دارو را قطع کنیم.

از جمله بیماریهایی که به روش نوروفیدبک قابل درمان هستند عبارتند از: اختلال نقص توجه و تمرکز (ADHD)، افسردگی، اضطراب، پانیک، سردرد میگرنی و تنشی، وسواس فکری، مشکلات خواب، کاهش تشنج، عوارض سکته مغزی، اتیسم، آسپرگر.

 

[IVI]

نوروفیدبک تراپی چگونه انجام میشود؟​

طی یک جلسه نوروفیدبک، ما آنچه را که مغز شما واقعا انجام می دهد با آنچه که شما نهایتا دوست دارید انجام دهید، مقایسه می کنیم. وقتی که مغز شما به وضعیت راحت تر نزدیک می شود، شما با پاسخ مثبتی که از صفحه رایانه دریافت می کنید، پاداش می گیرید. معمولا این "بازخورد عصبی" به فرم یک بازی ویدئویی، موسیقی یا فیلم است.

وقتی که فعالیت مغز شما به یک ناحیه موثرتر نزدیک می شود، یا از آن دور می شود، صداها و تصاویر فورا بازخورد آن را به شما می دهند. مثلا در هنگام تماشای فیلم، اگر مغز شما دارد به وضعیت خواسته شده نزدیک می شود فیلم نمایش داده می شود، ولی وقتی که مغز دارد در جهت اشتباه حرکت می کند، فیلم قطع می شود.
درست مانند تمرینات بدنی، که باعث رشد عضلات خاصی می شود، هرچه مغز شما برای رسیدن به یک وضعیت راحت تر و کارآمدتر بیشتر تمرین کند، بهتر به آن می رسد. خیلی ساده بگوییم، مانند یادگیری هر مهارت جدیدی، این کار نیاز به زمان و تکرار دارد.

 

[IVI]

هزینه نوروفیدبک چقدر است؟​

روشهای مختلفی برای نوروتراپی وجود دارند که نوروفیدبک یکی از آنها است. نوروفیدبک درمانی است که غالبا بین 30 الی 40 جلسه باید انجام گردد. البته بسته به نوع بیماری ممکن است تعداد کلی جلسات توسط پزشک بیشتر یا کمتر شود.
بعضی مراکز هزینه هر جلسه را جداگانه اخذ می کنند و بعضی دیگر هزینه کل جلسات را در همان جلسه اول محاسبه و اخذ میکنند. هزینه نوروفیدبک توسط وزارت بهداشت مشخص شده است و مراکز نمیتوانند هزینه دلخواه مطالبه کنند.

هزینه هر جلسه نوروفیدبک در سال 1400 در تهران بین 200 الی 350 هزارتومن بوده است. عوامل مختلفی در این قیمت گذاری دخالت دارد و اینطور نیست که بتوانیم با اطمینان بگوییم که مرکز گرانتر بهتر است یا مرکز ارزانتر ضعیف تر می باشد.

یکی دیگر از روشهای نوروتراپی روش tdcs است. کاربردهای این روش متفاوت با نوروفیدبک است و با هم تفاوت دارند. قیمت جلسات این روش معمولا کمی کمتر از نوروفیدبک است. قیمت هر جلسه tDCS در تهران در سال 1400 بین 150 هزار الی 200 هزار تومان بوده است.

 

[IVI]

بهترین سن برای نوروفیدبک چه سنی است ؟​

نوروفیدبک در هر سنی قابل انجام است. چون در این روش لازم است درمانجو بتواند جلوی مانیتور روی صندلی به آرامی بنشیند، معمولا نوروفیدبک برای کودکان 5 سال به بالا قابل انجام است. این روش درمانی برای افراد مُسن هم بخوبی قابل انجام است و از نظر سنی محدودیت ندارد.

هر چقدر درمانجو جوانتر باشد، مغز پاسخ بهتری به نوروفیدبک میدهد. پس میتوانیم بگوییم بهترین سن برای نوروفیدبک، سن کودکی و نوجوانی است. جوانان هم پاسخ بسیار خوبی به درمان نوروفیدبک میدهند.

 

[IVI]

تعداد جلسات نوروفیدبک چقدر است ؟​

پاسخ این سوال بستگی به نوع اختلال دارد. بصورت میانگین ، درمان نوروفیدبک نیاز به 40 جلسه درمانی دارد. در اختلالاتی که مزمن تر باشد، نیاز به جلسات بیشتری است و درمان اختلالاتی که تازه شروع شده و خفیفتر هستند، نیاز به جلسات کمتری دارند.

همچنین اختلالاتی که از بدو تولد وجود داشته اند (مثل اتیسم و نقص توجه و تمرکز کودکان ) نیاز به درمان طولانی تری دارند و اختلالاتی که بعدها ایجاد گردیده اند ( مثل افسردگی و اضطراب) با جلسات کمتر قابل درمان هستند.

 

[IVI]

انواع روشهای نوروفیدبک​

درمانهای نوروفیدبک با روشهای متعددی قابل انجام است و کاربردهای آنها مختصری با هم تفاوت دارند. رایجترین روش نوروفیدبک که در ایران هم پرکاربردترین محسوب میگردد، نوروفیدبک کلاسیک است که سابقه تاریخی قدیمی تری دارد و بیشترین پژوهش های نوروفیدبک در این زمینه انجام شده است.

نوروفیدبک کلاسیک روی پنج باند اصلی امواج مغزی درمان را انجام میدهد. اما اگر قرار باشد روی امواج بسیار آهسته مغزی کار بشود، از دو روش دیگر نوروفیدبک به نام SCP و ILF استفاده میگردد که تجهیزات متفاوتی دارند.

همچنین در نوروفیدبک کلاسیک درمان هر لحظه روی یک یا دو نقطه مغزی انجام میگردد. اگر لازم باشد درمان همزمان روی نقاط بیشتری از مغز انجام گردد از روشهای دیگر نوروفیدبک به نامهای Z-score NF و LORETA NF استفاده میشود.

روشهای دیگری هم برای نوروفیدبک وجود دارد که به دلیل دسترسی کمتر در ایران، در موردش صحبت نکردیم.

 

[IVI]

کدام بیمه ها نوروفیدبک را پوشش می دهند؟​

به دلیل جدید بودن روش درمانی نوروفیدبک، این روش توسط بعضی بیمه ها پوشش داده میشود. پوشش نوروفیدبک توسط بیمه های تکمیلی است و در سال 1400 بیمه های پایه (تامین اجتماعی و بیمه سلامت)، پوشش این روش را نداشتند.

میزان پوشش بیمه ها هم با هم متفاوت است. بعضی بیمه ها پوشش کامل دارند و برخی دیگر پوشش نسبی می دهند. برای اطلاع دقیق در مورد اینکه بیمه تکمیلی شما در این مورد چه رویکردی دارد؟ میتوانید از اداره مربوطه سوال نمایید.

طبق تجربه ما، بیمه نیروهای مسلح، بانکها ، ایران ، SOS و برخی دیگر از بیمه های تکمیلی درمان نوروفیدبک را پوشش می دهند. البته بیمه ها با مراکز انجام دهنده درمان نوروفیدبک قرار داد ندارند و شما هزینه را به مرکز داده و سپس برای برگشت سهم بیمه، فاکتور هزینه و دستور پزشک را به بیمه خودتان تحویل می دهید.

 

[IVI]

لورتا نوروفیدبک چیست؟​

یکی از روشهای معروف و پرکاربرد نوروفیدبک، لورتا نوروفیدبک نام دارد. این روش به دلیل اثربخشی سریعتر و نیاز به تعداد جلسات کمتر، در دنیا و ایران مورد استقبال قرار گرفته است. لورتا نوعی نوروفیدبک است که تجهیزات آن با نوروفیدبک کلاسیک تفاوتهایی دارد

در لورتا نوروفیدبک از کلاه حاوی 19 الکترود استفاده میشود تا پزشک بتواند همزمان روی نقاط بیشتر و همچنین شبکه های مغزی کار کند. همچنین در روش لورتا نرم افزار مخصوص هر لحظه عملکرد مغز شما را با افراد سالم مقایسه میکند تا کارکرد مغزی به حالت نرمال نزدیکتر گردد

هزینه لورتا نوروفیدبک به دلیل تجهیزات مفصل تر این دستگاه، معمولا بیشتر از هزینه نوروفیدبک کلاسیک است.

 

[IVI]

دستگاه نوروفیدبک چیست ؟​

این دستگاه برای درمان به روش نوروفیدبک استفاده میشود. تجهیزات این دستگاه شامل یک سیستم کامپیوتر، مانیتور و آمپلی فایر است. آمپلی فایر هر لحظه امواج مغزی را ثبت کرده و به کامپیوتر منتقل می کند. کامپیوتر این امواج را تحلیل کرده و بر حسب آن ویدیویی را به کاربر نشان می دهد.

دستگاه نوروفیدبک هیچگونه موج یا اشعه ای تولید نمیکند و به همین دلیل فاقد هر نوع عارضه ای است. نوع آمپلی فایر در دستگاههای مختلف متفاوت است و میتواند تولید شرکت های آمریکایی-کانادایی، اروپایی، چینی و ایرانی باشد. کیفیت این دستگاهها با هم متفاوت است و در نوع ثبت صحیح امواج مغزی و قیمت دستگاه ایجاد تفاوت میکند.