سبک نقاشی امپرسیونیسم

[Narin ✿]

اگر شما هم با دیدن تصویر بالا، شیفته رقص نور و رنگ‌های زنده و پررنگ آن شده‌اید، احتمالا به «سبک نقاشی امپرسیونیسم» علاقه‌مند هستید. «امپرسیونیسم» یکی از محبوب‌ترین سبک‌های نقاشی است که در نیمه دوم قرن نوزدهم میلادی در فرانسه ابداع شد. نقاشان امپرسیونیست به‌دنبال ثبت آنی دریافت بصری خود از مناظر طبیعی و زندگی روزمره مردم و اثر نور بر آن‌ها بودند. تا قبل از معرفی این سبک به دنیای هنر، هنرمندان بیشتر در محیط‌های بسته به ترسیم صحنه‌های تاریخی و سنتی مشغول بودند و از رنگ‌های ترکیبی و خطوط زاویه‌دار و منظم برای بازنمایی دقیق جزییات سوژه استفاده می‌کردند. امپرسیونیسم هنرمندان را به ترسیم صحنه‌های زندگی عادی و اثر زودگذر نور در فضای باز علاقه‌مند کرد. در حقیقت حالا هنرمندان باید بیشتر از تمرکز روی جزییات سوژه، روی دریافت اولیه خود از صحنه و بازنمایی ماهیت کلی سوژه با اثر رنگ‌های نور طبیعی بر آن تمرکز می‌کردند. دقیقا همین ویژگی است که باعث شده آثار سبک امپرسیونیسم حس زندگی و رویاگونه بودن را به‌طور همزمان به بیننده منتقل کنند. در این نوشته مجله فرادرس ابتدا توضیح می‌دهیم سبک امپرسیونیسم چیست و آثار این سبک چه ویژگی‌هایی دارند.

 

[Narin ✿]

امپرسیونیسم چیست؟
«امپرسیونیسم»، «برداشت‌گرایی» یا «دریافتگری» (به انگلیسی: Impressionism و به فرانسوی: Impressionnisme) نام یکی از سبک‌های نقاشی و جنبش هنری بزرگی است که در سال‌های پایانی دهه ۱۸۶۰ میلادی در جامعه هنری پاریس و توسط گروهی از نقاشان نوآور و پیشرو ازجمله «کلودمونه» (Claude Monet)، «کامی پیسارو» (Camille Pissarro) و «پیر اگوست رنوآر» (Pierre-Auguste Renoir) شکل گرفت. هنرمندان در این شیوه نقاشی، دریافت و برداشت بصری خود را با در نظر گرفتن تغییرات کیفی نور و رنگ بر سوژه یا صحنه نقاشی روی بوم به تصویر می‌کشند.
در امپرسیونیسم، نقاشان با ضربات کوتاه، پی‌درپی و قابل‌مشاهده قلم‌مو بر روی بوم نقاشی، به تصویر عمق داده و حس حرکت را در آن ایجاد می‌کنند. همچنین استفاده از رنگ‌های خالص و غیرترکیبی برای بازنمایی طبیعی‌تر جلوه‌های کلی سوژه و انتقال درست حس رنگ‌های اصلی باعث می‌شود این نقاشی‌ها بتوانند تصویر برجسته‌ای از حضور زودگذر و موقتی نور طبیعی و رنگ‌های موجود در آن روی اجسام ارائه کنند. این تکنیک‌ها باعث می‌شود آثار امپرسیونیسم ظاهری تار و کمی «رنگ‌و‌رورفته» (Smudgy) داشته باشند.

ویژگی های نقاشی سبک امپرسیونیسم
در سبک امپرسیونیسم اغلب مناظر و صحنه‌های طبیعی به‌ تصویر کشیده می‌شوند و می‌توانید بازی نور را روی اجزای تصویر حس کنید. یک ویژگی بسیار مهم دیگر آثار این سبک آن است که می‌توانید جای ضربه قلم‌مو را روی بوم نقاشی ببینید؛ ویژگی که تقریبا در هیچ‌کدام از آثار کلاسیک قبلی به‌دلیل ظریف بود ضربات قلم‌مو قابل‌مشاهده نبود. در فهرست زیر به چند مورد از ویژگی‌های اصلی نقاشی‌های سبک امپرسیونیسم اشاره کرده‌ایم:

شبیه بودن به طرح اولیه (Sketch) یا ظاهر گنگ و مبهم
امکان تشخیص ماهیت عناصر نقاشی از دور و محو شدن عناصر با نزدیک شدن به نقاشی
نمایان بودن رد قلم‌مو و برجستگی رنگ‌ها روی بوم
استفاده از خطوط بدون زاویه و ترکیب‌بندی‌های نامنظم اجزای تصویر
نداشتن بعد و عدم استفاده از تکنیک «سایه‌روشن» (Light-dark) یا «کیاراسکورو» (Chiaroscuro)
ثابت نبودن زاویه دید و محل ایستادن نقاش یا ترسیم برش‌های شبیه به عکس از سوژه
استفاده بیشتر از رنگ‌های تند، روشن و غیرترکیبی به‌جای رنگ‌های تیره و مخلوط
توجه ویژه به پرتوهای نور و اثر آن روی اشیا و اجسام
ترسیم چشم‌انداز‌های طبیعی و دورهمی‌های روزمره طبقه متوسط در کافه‌ها، نمایش‌های باله، مسابقات اسب‌سواری و مهمانی‌ها
به نقاشی زیر که نام آن «زنی نشسته روی نیمکت» (Woman Seated on a Bench) اثر کلود مونه است، توجه و سعی کنید ویژگی‌های بالا را در آن تشخیص دهید:

تا اینجا می‌دانیم نقاشی امپرسیونیسم چیست و آثار این سبک چه ویژگی‌هایی دارد. در بخش بعدی با چند مورد از هنرمندان بزرگ این حوزه که امپرسیونیسم بدون آن‌ها بی‌معناست، آشنا می‌شوید.