دوبلور بزرگی که هنوز در میان ما هستند

[DALANA]

ویژگی صدا: عنوان «دوبلور مولف» می تواند معرف توانایی منوچهر اسماعیلی باشد اما این صفت برای او کافی نیست. اسماعیلی از توانایی خارق العاده ای در صداسازی برخوردار بود و برای هر شخصیت صدایی به کار می برد که قرابتی تام با درونیات کاراکتر داشت. صدای مردانه اسماعیلی چون موم در اختیارش بود تا جایی که می تواند در یک سریال بزرگ همچون «هزاردستان» به جای سه شخصیت اصلی حرف بزند بی آن که هیچ کدام شباهتی به دیگری داشته باشد. نقش اسماعیلی در دوبله فقط حرف زدن به جای شخصیت ها نبوده؛ او شناسنامه هر کاراکتر را پیدا می کرد و صدایی مناسب برای او بر می گزید.

 

[DALANA]

جلال مقامی
سن: ۷۷ سال
شاخص ترین کاراکترهای ایرانی: جلال مقامی در بیش از ۵۰ فیلم ایرانی به عنوان دوبلور و سرپرست کودینگان حضور داشته. او کارش را سال ۵۷ شروع کرد و با فیلم های مهم زیادی همکاری داشت از جمله «شیر سنگی»، «افق»، «در مسیر تندباد»، «غزل» که به جای فرامرز قریبیان حرف زد و ... شهرت مقامی پیش عامه مخاطبان برنامه ای است که اجرا می کرد: «دیدنی ها». صدا و تصویر او خاطره مشترک دهه ۶۰ است.

 

[DALANA]

شاخص ترین کاراکترهای خارجی: عمده فعالیت جلال مقامی به دوبله آثار خارجی بر می گردد. او به جای شخصیت های زیادی حرف زده و حالا تصویر این بازیگران با صدای مقامی در ذهن مان پیوند خورده است. بیشترین دوبله او برای رابین ویلیامز در فیلم های خانم داوت فایر، جومانجی، ویل هانتینگ خوب، مرد دویست ساله، بی خوابی و ... بوده است. او به جای عمر شریف در فیلم های دکتر ژیواگو و لورنس عربستان نیز حرف زده. صدای مقامی در چند سریال ماندگار نیز شنیده شده: مینی سریال ارتش سری شبکه بی بی سی در نقش سرگرد آروین برانت، سریال پوآرو در نقش آرتور هستینگز دستیار پوآرو، سریال شرلوک هولمز در نقش دکتر واتسون، سریال هشدار برای کبرا ۱۱ در نقش سمیر. دوبله منحصر به فرد او در سریال لبه تاریکی یکی از شاهکارهای مقامی به شمار می رود.

 

[DALANA]

ویژگی صدا: مقامی صاحب صدای منحصر به فردی است که حجم بالا مشخصه اصلی آن به شمار می رود. برای متوجه شدن بین تفاوت های صدای مقامی روی هر کاراکتر باید به ریزه کاری هایی که انجام داده دقت کرد. مثلا وقتی به جای عمر شریف در لورنس عربستان حرف می زند، نوعتی کاریزما در صدایش شنیده می شود که منطبق با شخصیت فیلم است. در مقابل آنجا که به جای سرگرد آروین برانت حرف می زند، صدایش محکم است و کلماتش بدون انقطاع. این روایت از خود مقامی شنیدنی تر است: من انواع و اقسام نقش ها را گفته ام. خوشبختانه صدای من به لطف خدا به گونه ای است که توانایی در آوردن صداهای مختلف را دارم. باور نمی کنید جای یک پیرزن هم سرتاسر فیلم «جی» حرف زدم! البته بیشتر نقش های جوانان آرام را دوست داشتم اما از گفتن نقش های منفی هم رویگردان نبودم.

 

[DALANA]

چنگیز جلیلوند
سن: ۷۸ سال
شاخص ترین کاراکترهای ایرانی: چنگیز جلیلوند در بیش از ۸۰ فیلم ایرانی به عنوان دوبلور و سرپرست گویندگان حضور داشته و حالا نام شخصیت های زیادی با صدای او پیوند خورده است. آن طو رکه خودش می گوید اولین تجربه دوبلوری اش بر می گردد به فیلم «چشمه عشاق» که به جای ویگن صحبت کرده. آشنا ترین صدایی که از جلیلوند به یاد می آوریم به جای وثوقی در «کندو» است. او در «آقای قرن بیست و یکم» و «گنج قارون» به جای فردین حرف زده. در فیلم «ستارخان» علی حاتمی هم به جای عزت الله انتظامی صحبت کرده. ناظر ملک مطیعی و ایرج قادری دیگر بازیگرانی هستند که جلیلوند صدای شخصیت شان را گفته. او در سال های اخیر به جای محمدرضا گلزار (سلام بمبئی) و حامد بهداد (جرم) حرف زده. صحبت به جای سعید راد در «سفر سنگ» را هم فراموش نکنیم.

 

[DALANA]

شاخص ترین کاراکترهای خارجی: صدای جلیلوند همنشین چهره های شاخصی از جمله مارلون براندو، پل نیومن، ریچارد برتون، برت لنکستر و شون کانری است. او در ۲۴ فیلم به جای برت لنکستر حرف زده: «پرنده باز آلکاتراز»، «یوزپلنگ»، «بندباز» و ... ۱۷ فیلم صدای نیون شده؛ از جمله «کسی آن بالا مرا دوست دارد»، «گربه ای روی شیروانی داغ»، «بیلیاردباز» و ... ۱۲ بار صدای جلیلوند به جای صدای براندو نشسته: «زنده باد زاپاتا»، «اتوبوسی به نام هوس»، «در بارانداز» و ... او ۱۳ بار هم به جای ریچارد برتون حرف زده. اسم سیلوستر استالونه که می آید صدای جلیلوند در ذهن تداعی می شود: «راکی»، «رامبو»، «بی مصرف ها» و ... او ۱۴ بار به جای سلمان خان و ۱۴ بار به جای شان کانری حرف زده و البته صدایش را به جای این بازیگران را نیز شنیده ایم: کرک داگلاس، کلینت ایستوود، جان وین، گری گوری پک، رابرت دنیرو، کلارک گیبل و ...

 

[DALANA]

ویژگی صدا: چنگیز جلیلوند از تن صدایش استفاده های مختلفی می کند. گانی تو دماغی حرف می زند و گاه به صدایش حجم می دهد. او تبحر ویژه ای در جان دادن به صدای شخصیت های خشن دارد و می تواند برای هر کدام تیپی متفاوت خلق کند. بهترین توصیف را خودش کرده: من در حنجره ام می دانم کدام تار صوتی مخصوص چه نوع صدایی است و همه اینها تحت کنترل خودم است.

 

[DALANA]

ناصر طهماسب
سن: ۷۹ سال
شاخص ترین کاراکترهای ایرانی: ناصر طهماسب از جمله گویندگان فعال است که صدایش را هم در سریال ها و فیلم ها می شنویم و هم مستندهایی با موضوعات مختلف. از جمله فیلم سریال های ایرانی که به عنوان دوبلور با آنها همکاری کرده می توان به این موارد اشاره کرد: جلال الدین، قاب های خالی، هیام، مسافر ری، لاک پشت، پاییز بلند، سفر، گل های داوودی. شاید صدای ابوالفتح (با بازی علی نصریان) در سریال هزاردستان معروف ترین صدایی باشد که مخاطب از ناصر طهماسب در ذهن دارد. او چهار بار به جای مرتضی عقیلی در فیلم های کاکو، لوطی، زن یکشنبه و پنجمین سوار سرنوشت حرف زده. به جای خسرو شکیبایی در فیلم های دادشاه و خط قرمز، بهمن مفید در فیلم بابا شمل، جمشید هاشم پور در فیلم لاک پشت، جمشید مشایخی در فیلم تحفه ها و عنایت بخشی در فیلم های ستاره و الماس دیگر فعالیت طهماسب است.

 

[DALANA]

شاخص ترین کاراکترهای خارجی: صدای طهماسب یادآور نقش آفرینی بازیگرانی مانند هارولد لوید، هنری فوندا، آنتونی پرکینز، جک نیکلسون و دیوید جانسن است. به یادماندنی ترین نقش هایی که او گویندگی آنها را به عهده داشته است: فرمانده کسلر در سریال ارتش سری است. سال پیش سریال خانه پوشالی (به جای شخصیت اندر وود) با صدای او روی آنتن شبکه نمایش رفت.

 

[DALANA]

ویژگی صدا: ناصر طهماسب صاحب صدای منحصر به فرد است؛ او معمولا آرام حرف می زند و صدایش از اندازه ای مشخص بالاتر نمی رود. برای همین حتی وقتی صدای نقش یک آدم منفی مثلا در خانه پوشالی را می گوید به جای داد و فریاد، روی خونسردی او دست می گذارد. ناصر طهماسب این توانایی را دارد که با صدایی که اندازه اش زیاد بالا و پایین نمی رود درونیات و حس و حال یک شخصیت را طوری بیان کند تا بیننده بداند مثلا آن کاراکتر آدمی مهربان است یا زورگو. گذشته ای تلخ داشته یا شیرین. این ویژگی از عهده غالب دوبلورها بر می آید اما تفاوت طهماسب این است که چنین کاری را با صدایی می کند که ظاهرا هیچ اکتی ندارد. او اما می تواند این صدا را به خدمت بگیرد و بدون صداسازی آن را منطبق با حال و هوای هر شخصیت کند.