طب نوین تعریف و اهمیت روانپزشکی

[مهوا؛]

تعریف روانپزشکی:

تعریف ساده:
به شکل ساده میتوان روانپزشکی را شاخه ای از پزشکی بنائیم که وظیفه تشخیص و درمان بیماری های روانی را برعهده دارد.

در چنین تعریف ساده ای به دلیل نامشخص بودن مرز بندی برخی از بیماری های روان حیطه عملکرد روانپزشکی معین نمیشود. علاوه بر این در کار رایج روانپزشکی بسیاری از بیماران یافت می شوند که کسالت روانی آنها ناشی از بیماری های جسمی است و نمی توان به دلیل آنکه عامل ایجاد علائم روانی ،بیماری جسمی است آن را در حیطه روانپزشکی ندانیم.

تعریف سبب

 

[مهوا؛]

تعریف سبب شناسی :
در این تعریف روانپزشکی را شاخه از طب میدانند که تشخیص و درمان اختلالات رفتاری ، فکری و هیجانی می دانند که هنوز علت ارگانیک خاصی برای آن یافت نشده است.

این تعریف نیز با همان توجیه قبلی قابل پذیرش نیست و قسمتی از محدوده کارکرد روانپزشکی که ثانویه به بیماری های جسمی است را نادیده می گیرد. ضمن آنکه با این تعریف به مرور زمان و با افزایش دانش پزشکی از اتیولوژی بیماری ها برخی از اختلالات روانی از این مجموعه خارج می شوند. این قاعده تاکنون اجرا نشده است و اگرچه اطلاعات ما درخصوص سبب شناسی بیماری ها (مثلاً اختلالات اضطرابی) بسیار بیشتر از گذشته است ولی کماکان اختلالات مذکور جزئی از کار تشخیصی و درمانی روانپزشکی است.

 

[مهوا؛]

تعریف جامع:
در این تعریف روانپزشکی عبارت است از شاخه ای از علم پزشکی ای که وظیفه تشخیص و درمان رفتارهای "غیر تطابقی " (maladaptive) را بر عهده دارد بر اساس این تعریف رفتارهای غیر تطابقی رفتارهایی است که منجر به افت عملکرد فردی، اجتماعی یا موجب رنج و ناراحتی (distress) روانی می شود .بر اساس قرارداد های علمی مجموعه ای از برخی رفتارهای غیر تطابقی در قالب بیماری های روانی تعریف می شود به عنوان مثال رفتارهای تطابقی از جمله احساس غمگینی مفرط اختلال در خواب اختلال در اشتها عدم لذت از زندگی بی انگیزگی اختلال افسردگی نامیده می شود. مواردی نیز ممکن است رفتارهای غیر تطابقی به صورت انفرادی در افراد وجود داشته و در عین حال که منجر به اختلال عملکرد منجر شود ولی از آنجا که با سایر علائم همراه نیست نتوان آن را در چارچوب بیماری های تعریف شده قرار داد. این رفتارها نیز به عنوان یک رفتار غیر تطابقی در حیطه کار روانپزشکی قرار میگیرد.

 

[مهوا؛]

درمان در روانپزشکی :
درمان در روانپزشکی تعریفی جدا از سایر رشته های پزشکی ندارد بر این اساس درمان عبارت است از هر روشی که منجر بهبودی از یا کاهش عوارض بیماری شود به شرط آنکه این روش تاثیر مثبت خود را در کارآزمایی‌های بالینی ((Clinical trial به اثبات رسانده باشد .شرط اثبات اثر در کارآزمایی بالینی به این معناست که اثر بخشی یک روش درمان فراتر از اثر تلقینی یا دارونما باشد. در روانپزشکی درمان به دو دسته روشهای دارویی و بیولوژیک و درمانهای غیر دارویی ( انواع رواندرمانی) تقسیم میشود.

 

[مهوا؛]

اهمیت بهداشت روان :

اگرچه در محاوره اجتماعی کمتر کسی را می توان یافت که اهمیت بهداشت و سلامت روان را منکر گردد ولی در عمل و هنگام تخصیص امکانات این مهم مورد غفلت حتی پزشکان قرار می گیرد به عبارتی دیگر اگرچه همیشه خواستار سلامت روان و مصونیت در برابر بیماری های آن هستیم، نیازهای این حوزه از علم پزشکی را به تحقیق و سرمایه گذاری کمتر مد نظر داریم . داشتن این نگرش بلاشک ریشه در عدم اطلاعات علمی کافی از موضوع روان و بهداشت آن دارد . لذا دانستن مستندات و دلایل عملی در اثبات اهمیت سلامت و بهداشت روان از ضروریات مطالعه مقوله روانپزشکی است.

 

[مهوا؛]

ملاک های اولویت دهی در موضوعات پزشکی :

1.شیوع:

منطقی است هرگاه دسته ای از بیماری ها در جامعه شیوع یابد ، آنها را در اولویت های بهداشتی و پزشکی قرار دهیم لذا چنانچه شیوع اختلالات روانی در جامعه بالا باشد لازم است این بیماریهادر اولویت بهداشتی قرار گیرند.

براساس مطالعات همه گیر شناسی حدوداً 31-18% افراد جامعه در طی عمر خود به یکی از انواع اختلالات روانپزشکی مبتلا می شوند و این بیانگر شیوع بالای اختلالات روانپزشکی در جامعه است.

موضوع نگران کننده آن است که از این میزان بالای بیماران حدود 5% به پزشک مراجعه می کنند و از این تعداد مراجعین نیز حدود 50% به غلط تشخیص اختلال روانپزشکی نمی گیردند و درمان آنها به تاخیر می افتد.

 

[مهوا؛]

2. شدت:

اگرچه تردیدی نیست که شیوع بالاتر هر اختلال به طور منطقی موجوب اولویت بخشی آن اختلال در برنامه های بهداشتی می شود، داشتن شیوع بالاتر یک دسته از بیماری ها شرط کافی در این موضوع نیست چرا که برخی از بیماری ها اگرچه شیوع بالایی در جامعه دارند ولی به سبب شدت خفیف و اثرگذاری مختصر در شرایط زندگی چندان در اولویت قرار نمی گیرند. لذا شدت بیماری به عنوان یکی دیگر از ملاک های اولویت بخشی بهداشتی در نظر گرفته می شود.

شدت بیماری براساس میزان مرگ و میر(mortality rate) سنجیده می شود یعنی هر چه میزان مرگ و میریک بیماری بالاتر باشد آن بیماری شدیدتر در نظر گرفته میشود. بیماری های روان به طرق مختلف مثل اهمیت ندادن به مسائل جسمی و تاثیر بر پیش آگهی بیماری های خطیر می تواند موجب افزایش مرگ و میر شود. ولی مرگ مستقیم ناشی از اختلالات روانی به طور مشخص ناشی از خودکشی (suicide) است. فکر و اقدام به خودکشی در 100درصد ( به استنثاء موارد بسیار بسیار نادر که Altruistic suicide نامیده می شود) ناشی از یک اختلال روانپزشکی است. میزان مرگ در اثر خودکشی در جوامع مختلف متفاوت است و به طور متوسط ده تا بیست درصدهزارتخمین زده می شود.

 

[مهوا؛]

منبع: نظام پزشکی