آموزش •معما یا شک و انتظار؟ مسئله این است•

[پرتوِماه]

رمان معما و رمان شک و انتظار

قبل از اینکه برای رمان، معما یا شک و انتظار ساختاری در نظر بگیرید، بهتر است تفاوتشان را بدانید.
با اینکه رمان معما به تحقیقی در زمان حال می‌پردازد، اما در گذشته سیر می‌کند.
حال آنکه رمان شک و انتظار با تحقیق درباره اتفاقات زمان حال سروکار دارد، تا از رخ‌دادن اتفاق وحشتناک در آینده جلوگیری کند.

 

[پرتوِماه]

مثال برای معما:
زنی به قتل رسیده است. شوهر وی از جمله هفت مظنون به ارتکاب قتل است. اما شواهد اغلب دال بر این است که قاتل، معشوقه زن است. به همین جهت وی به زندان می‌افتد تا محاکمه شود. ولی. او بی‌گناه است. آیا قاتل واقعی به موقع پیدا خواهد شد؟

مثال برای شک و انتظار:
زنی معتقد است شوهرش می‌خواهد او را بکشد. معشوقه‌اش محافظت از او را به عهده می‌گیرد، اما در تصادف مشکوکی کشته می‌شود. دوستی ماشین زن را قرض می‌گیرد، اما ماشین وی نیز به نحوی غیر منتظره منفجر می‌شود. زن مضطرب است. از دست پلیس نیز کاری ساخته نیست. چون جنایتی رخ‌نداده است.

 

[پرتوِماه]

نویسنده موقع نوشتن رمان معما به عقب حرکت می‌کند و کلیه اطلاعاتی که ماموران تحقیق را در زمان حال به نتیجه نهایی می‌رساند جمع‌آوری، و باهم ترکیب می‌کند. اگر قتل‌های دیگری نیز رخ‌دهد، فقط برای گمراه کردن ماموران تحقیق است و معما را پیچیده‌تر می‌کند. در این حالت بااینکه این قتل‌ها به تازگی رخ‌داده‌اند، اما با قتل اول ارتباط دارند. اگرچه مظنون‌های جدیدی به مظنون‌های قبل اضافه نمی‌شوند، ولی هنگامی که کل اطلاعات پراکنده‌ی گذشته به صورت مدون درمی‌آید و تکمیل می‌شود، برخی از مظنون‌ها کشته و از داستان حذف می‌شوند.

اما در رمان شک و انتظار مامور تحقیق می‌خواهد از اتفاقی که بعدا رخ‌می‌دهد سر درآورد. در حقیقت قرار است معما به‌وجود بیاید. اگر هم قبل از کشته شدن شخصیت اصلی، تصادفات یا قتل‌های وحشتناکی رخ‌دهد، برای بیشتر کردن شک و انتظار یا مرموز کردن اتفاقی است که در آینده رخ‌ خواهد داد و چون خواننده می‌خواهد بداند که چگونه و کی قتل رخ می‌دهد، شک و انتظار به وجود می‌آید. اما هنگامی که تمامی اطلاعات پراکنده‌ی زمان حال جمع‌آوری شد، باید بار نمایشی اتفاقی که قرار است در آینده رخ دهد یا ندهد بیش از بار نمایشی تصادفات و قتل‌های فرعی باشد.
گو اینکه در هر دو رمان میزان شک و انتظار و پیچیدگی معما بستگی به مهارت نویسنده در آمیختن گذشته و حال و انسجام این ترکیب دارد.

منبع: کتابِ درس‌هایی درباره داستان نویسی نوشته لئونارد بیشاپ به ترجمه محسن سلیمانی.