اختلالات و بیماری‌های روان شایع در زنان

[سون آی]

زنان، مردان و کودکان، تمام افراد، یک بیماری روانی را به روش‌های منحصربه‌فرد خودشان تجربه می‌کنند. اما با وجود شباهت‌ها در علائم، زنان معمولاً بیماری‌های روانی را با چالش‌های متفاوتی نسبت به مردان تجربه می‌کنند. برخی از شایع‌ترین اختلالات روانی و علائم متفاوت آنها در زنان به شکل زیر است:

 

[سون آی]

اضطراب
اختلال اضطراب به تجربه‌ٔ اضطراب یا نگرانی بیش از حد برای بیشتر روزها در یک دورهٔ شش ماهه گفته می‌شود. سایر اختلالات اضطرابی شامل اینهاست:

اختلال هراس یا پنیک (Panic disorder)
اختلال وسواس فکری-اجباری
اختلال اضطراب اجتماعی یا فوبیای اجتماعی
اختلال اضطراب جدایی
اختلالات مرتبط با فوبیاها مانند ترس از پرواز، ترس از ارتفاع یا ترس از اشیای خاص

 

[سون آی]

و علائم اختلال اضطراب شامل موارد زیر است:

تحریک‌پذیری یا عصبی بودن مزمن
احساس عذاب یا رخ دادن فاجعه‌ای نزدیک
ضربان تند قلب
نفس کشیدن‌های تند و پشت سر هم
عرق کردن یا لرزش دست‌
ضعف یا خستگی
ناتوانی در تمرکز
بی‌خوابی
درد معده یا سایر مشکلات گوارشی
افسردگی

 

[سون آی]

افسردگی
احتمال ابتلا به افسردگی در زنان بیشتر از مردان است و برخی از اشکال افسردگی مختص زنان است. از جمله اختلالات روانی مرتبط با تغییر در سطوح هورمونی زنان، افسردگی پس از زایمان، سندرم پیش از قاعدگی یا PMS و افسردگی پس از یائسه شدن. تفاوت علائم این بیماری در زنان در تعداد، فراوانی و مدت‌زمانی‌ است که فرد در طول بیماری این علائم را تجربه می‌کند. علائم شایع افسردگی اینهاست:

 

[سون آی]

احساس غم، ناامیدی، بی‌فایده بودن یا پوچی
گریهٔ مکرر
لذت‌ نبردن از فعالیت‌های مورد علاقه
از دست دادن انرژی
ناتوانی در تمرکز، به‌ خاطر سپردن یا تصمیم‌گیری
ناتوانی در خوابیدن، زیاد خوابیدن یا تلاش برای بلند شدن از رختخواب
از دست دادن اشتها، کاهش وزن یا پرخوری در تلاش برای احساس بهتر
افکار خود*زنی، مرگ یا خودکشی
سردردهای مداوم، حالت تهوع یا سایر دردهای فیزیکی مقاوم به درمان
تحریک‌پذیری بالا یا سریع عصبانی شدن

 

[سون آی]

افسردگی پس از زایمان
سازمان جهانی بهداشت تخمین می‌زند در سراسر جهان، ۱۰ درصد زنان باردار و ۱۳ درصد زنانی که به تازگی زایمان کرده‌اند، یک اختلال روانی اولیه از افسردگی را تجربه می‌کنند. افسردگی پس از زایمان، توانایی عملکرد و زندگی زنان را مختل می‌کند و همچنین مانع از رشد مناسب کودک می‌شود. زنان باردار در سراسر دنیا مستعد ابتلا به افسردگی پس از زایمان و سایر بیماری‌های روانی هستند، اما این مشکل در کشورهای در حال توسعه بیشتر است. بر اساس آمارها، ۲۰ درصد از مادران در این کشورها افسردگی پس از زایمان را تجربه می‌کنند.

 

[سون آی]

همچنین تحقیقات سازمان بهداشت جهانی نشان می‌دهد، افسردگی پس از زایمان با فقر، مهاجرت، استرس و قرار گرفتن در معرض خشونت تشدید می‌شود. از همین رو، بر لزوم ادغام سلامت روان مادر با دستورالعمل‌های بهداشت عمومی، همراه با آموزش زنان در مورد سلامت کودکان و سلامت باروری تأکید شده است.

این نوع افسردگی، برخی از زنان را حتی تا یک سال پس از زایمان تحت تأثیر قرار می‌دهد. افسردگی پس از زایمان با احساس غم و اندوه، اضطراب و خستگی شدید خودش را نشان می‌دهد و روی توانایی زنان در مراقبت از خود و نوزادشان اثر می‌گذارد. تغییرات هورمونی در دوران بارداری و پس از زایمان، کمبود خواب در هفته‌ها و ماه‌های اول پس از تولد نوزاد و خستگی جسمی و درد ناشی از بارداری و زایمان همگی در بروز افسردگی پس از زایمان مؤثرند.

 

[سون آی]

اختلال خوردن
زنان دو برابر مردان تحت تأثیر اختلال خوردن (Eating disorder) قرار می‌گیرند. از جمله عوامل مؤثر در اختلال خوردن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

ارتباط نزدیک با فرد دارای اختلال خوردن یا سایر بیماری‌های روانی
رژیم غذایی مزمن
سوزاندن کالری بیشتر از کالری دریافتی یا تعادل منفی انرژی
بیماری زمینه‌ای مثل دیابت
اختلالات اضطرابی
قربانی قلدری شدن یا شرمساری از بدن به دلیل اضافه وزن
گرایش به کمال‌گرایی یا نداشتن انعطاف رفتاری

 

[سون آی]

اختلال بدشکلی بدن
افراد مبتلا به اختلال بدشکلی بدن (Body dysmorphic disorder) یا به اختصار، BDD، دائماً به دنبال اطمینان در مورد ظاهر خود هستند و ممکن است خود را «زشت» بدانند تا جایی که به دنبال راه‌حل باشند. این درمان ممکن است شامل جراحی پلاستیک برای ایجاد تغییرات اساسی در ظاهر باشد.

درحالی‌که این اختلال با فراوانی یکسانی در مردان و زنان رخ می‌دهد، اما فشارهای اجتماعی در مورد زیبایی ظاهری ممکن است غلبه بر این بیماری را برای زنان دشوارتر کند. وسواس ظاهری آنها می‌تواند توانایی و عملکرد افراد مبتلا به این اختلال را در محل کار، خانه و اجتماع را مختل کند. شایع‌ترین ویژگی‌های فیزیکی مورد توجه مبتلایان به این اختلال شامل لکه‌ها و سایر مشکلات پوستی، مو، شکل و اندازهٔ ویژگی‌های خاص صورت است.

 

[سون آی]

اختلال دوقطبی
اختلال بایپلار (Bipolar disorder) که قبلاً به نام بیماری «شیدایی‌افسردگی» نامیده می‌شد، با نوسانات خلقی گسترده و شدید خودش را نشان می‌دهد. اختلال دوقطبی بسیار شدیدتر از فراز و نشیب‌هایی است که افراد معمولاً در زندگی روزمرهٔ خود تجربه می‌کنند. تغییرات شدید در سطح خلق‌وخو و انرژی می‌تواند به طور جدی توانایی فرد در عملکردهایش را مختل کند.

اختلال دوقطبی نوع یک کمتر اتفاق می‌افتد و معمولاً مردان و زنان را به طور مساوی تحت تأثیر قرار می‌دهد. اما در اختلال دوقطبی نوع دو، زنان بسیار بیشتر از مردان درگیر می‌شوند.